چکیده:
هنر قاجار در شرایطی پایه به عرصه گذاشت که پیوند نقاشی ایرانی با گذشته و فضای لطیف و آرمانیاش در حال گسستن بود.
در عهد قاجار شالودهی هنر تصویری ایران دچار تغییرات عظیمی شد؛اصول نقاشی غربی جایگزین نگارگری فاخر و درخشان ایرانی گردید و ذهنیت آرمانگرای هنرمند ایرانی جای خود را به فضای تجسم یافته و سهبعدی تفکر غربی داد.ادامه اینروند مکتبی را بنیان نهاد که در زمان اقتدار فتحعلی شاه قاجار به شکوفایی رسید و به مکتب قاجار شهرت یافت.
در این زمان با حمایت شاهان قاجار از هنرمندان مضامین و شیوههای متعددی در آثار هنری پدیدار میشود.از جمله این مضامین باید به سه مضمون عهده اشاره کرد:مضمون حماسی سیاسی،مضمون احساسی،مضمون مذهبی.
همچنین شیوههایی در آثار هنری رواج میگیرد که از جهانی با گذشته در پیوند است و از جهانی دیگر با آن تفاوت دارند.مهمترین این شیوهها مشتمل بر نقاشی زیرلاکی،نقاشی رنگ روغن،نقاشی بر بوم آینه،نقاشی پشت شیشه،چاپ سنگی،عیدی سازی میباشند.
هدف از این پژوهش توجه بیشتر به تحول چشمگیر نقاشی ایرانی در عهد قاجار است.این تحول و دگرگونی نگرش هنرمندان ایرانی را متاثر ساخت و منجر به تغییراتی در مضامین و شیوههای آثار نقاشی گشت که در این تحقیق به آن پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
در عهد قاجار شالودهی هنر تصویری ایران دچار تغییرات عظیمی شد؛اصول نقاشی غربی جایگزین نگارگری فاخر و درخشان ایرانی گردید و ذهنیت آرمانگرای هنرمند ایرانی جای خود را به فضای تجسم یافته و سهبعدی تفکر غربی داد.
در این زمان با حمایت شاهان قاجار از هنرمندان مضامین و شیوههای متعددی در آثار هنری پدیدار میشود.
هدف از این پژوهش توجه بیشتر به تحول چشمگیر نقاشی ایرانی در عهد قاجار است.
در چنین تفکری بود که هنر عهد قاجار پا به عرصه گذاشت و آشنایی با اصول و شیوههای متداول نقاشی غربی باعث جایگزینی این فضا با دنیای سهبعدی و تجسم یافتهی هنرمند غربی شد.
قطعا در این زمینه آثار زیرلاکی کموبیش رواج داشته است اما (به تصویر صفحه مراجعه شود)تصویر 2 برجستهترین نمونهها به صورت جلد کتاب مربوط به عهد صفوی و قرن دهم هجری قمری است که جلدهای لاکی حاصل کار نقاشان معتبر فزونی میگیرد.
1374،ص 45)آنچه نقاشی زیر لاکی عهد قاجار را قرین کامیابی ساخته این بود که نگارگری و نسخ دست نوشت در این زمان به ندرت مورد توجه قرار گرفتند.
منشأ و سابقهی آن در ایران چندان مشخص نیست اما رونق این شیوه را باتوجه و فور آثار برجای مانده میتوان در عهد زند و بهویژه قاجار مشاهده کرد.
ب؟رواج مضامین متعدد در نقاشی این دوره از جمله: 1-مضامین حماسی سیاسی 2-مضامین احساسی شهوانی 3-مضامین مذهبی ج؟ظهور و گسترش شیوههای نو و متنوع جهت خلق آثار هنری که از برخی جهات با گذشته در پیوند بودند.