خلاصه ماشینی:
"استاد،در این کتاب پس از مقدمهای کلی،منابع تاریخ ایران در عهد اسلام را به گونهای جامع و فراگیر تقسیمبندی میکند که یادآوری عناوین آن در این مقاله خالی از فایده نیست:روایات قدیم-تواریخ قرن دوم و سوم-تواریخ عام عربی- تواریخ عام فارسی-تواریخ راجع به سلسلهها و امراء-تواریخ محلی-تراجم و معاجم-مآخذ ترکی-از مآخذ غیر اسلامی: مغولی،مآخذ چینی،مآخذ سریانی،مآخذ ارمنی،مآخذ گرجی، مآخذ لاتینی و اروپایی-ابنیه و آثار باستانی-اسناد رسمی- منظومههای تاریخی-منابع تاریخ اجتماعی-احوال اداری- مآخذ در باب مالیات و خراج-زرعت،تجارت،صنعت-طبقات جامعهء اسلامی-احوال خانواده-ادیان و مذاهب-تألیفات اروپایی- تحقیقات علماء عرب-تحقیقات علماء ترک-تحقیقات جدید در ایران.
»و سپس در ادامه آن را با کتاب عقد العلی للموقف الاعلی تالیف ابو حامد افضل کرمانی مقایسه میکند:«عنوان و اسلوب کتاب یادآور عقد العلی للموقف الاعلی است»34و درباره ارزش محتوایی کتاب تاریخ سلجوقیان کرمان تألیف محمد بن ابراهیم و مقایسه آن با کتابهای پیش از آن مینویسد:«تلخیص و تقلیدی است از کتب سابقین درین باب»35 سرانجام سخن با مقدمهای که در ابتدای این مقاله آورده شد میتوان استاد عبد الحسین زرینکوب را-اگرنه نخستین لین-از جمله نخستین اساتیدی برشمرد که نقد و نقادی در متون ادبی را به صورت موضوعی ویژه در جامعه علمی مطرح نمود.
»36 از آن جایی که مطالب بخش نخست کتاب تاریخ ایران بعد از اسلام با عنوان«ملاحظات کلی در باب مآخذ»در مقایسه با حجم و گسترده مباحث کتاب بیش از حد انتظار است،به نظر میرسد که استاد طرحی وسیع برای پدید آوردن اثری در«نقد تاریخی»نظیر آنچه در کتاب نقد ادبی قابل ملاحظه است،در سر میپرورانده است،ولیکن شرایط زمانی و امکانات برای بررسی منابع تاریخی در آن زمان بسیار دشوار بود."