چکیده:
بیتردید لذتطلبی، شأنی تمامیتخواه دارد و میتواند یکسره، زندگی انسانی را در بر بگیرد و معنا و مفهومی لذتگرایانه به آن بدهد. این مسئله موجب شده تا این سؤال مطرح شود که به لحاظ اخلاقی، لذتطلبی تا چه حد صحیح است؟ و در ساحت نظری چه نسبتی میتواند بااخلاق داشته باشد؟ آیا لذتطلبی میتواند امری موجه و اخلاقی باشد؟ روش تحقیق، در این مقاله توصیفی - تحلیلی است. یافتههای تحقیق نشانگر این است که نسبت اخلاق و لذتطلبی از مسیر بررسی غایتانگاری لذت و ماهیت لذتطلبی (حسن فعلی) ترسیم میشود. علیرغم اینکه گروهی از فیلسوفان اخلاق تا آنجا پیش رفتهاند که لذت را خوب ذاتی تلقی کردهاند و معیار ارزش اخلاقی و حکم اخلاقی را به آن وابسته دانسته و اخلاقی لذتگرا را سامان دادهاند؛ اما لذت نمیتواند خوب ذاتی و ملاک و معیار ارزش اخلاقی باشد و اعمال لذتطلبانه تنها در مواردی، می¬توانند اخلاقی تلقی شوند. طبق آموزههای اسلامی نیز؛ هرچند لذت امری شر و بد نیست و لذات اخروی حقیقی و اصیلاند؛ اما بااینحال غایت قصوی نیست.
undoubtedly, hedonism can completely encompass human life and give it a hedonistic meaning and concept. this issue has caused the question to be raised, to what extent is hedonism morally correct? and in the field of theory, what relation can it have with ethics? can hedonism be justified and moral? the research method in this article is descriptive-analytical. the findings of the research indicate that the relationship between ethics and hedonism is drawn from the way of examining the idealism of pleasure and the nature of hedonism . despite the fact that a group of moral philosophers have gone so far as to consider pleasure as an intrinsic good and consider the criterion of moral value and moral judgment to be dependent on it and have organized hedonistic ethics; but pleasure cannot be an intrinsic good and the criterion of moral value, and hedonistic actions can be considered moral only in some cases. according to islamic teachings, although pleasure is not an evil thing and the pleasures of the afterlife are real and original; however, it is not the ultimate purpose.
خلاصه ماشینی:
به این پرسش پاسخ بدهد که چه نقدهایی بر لذت مادیگرایانه در مقایسه با لذت قرآنی وارد است ؟ یافته های تحقیق نشان میدهد که قرآن ، انسان را به آگـاهی از لذات دنیوی و اخروی و مقایسۀ آن ها، ایمان و عشق ، قرب به خدا، تفکر و ترجیح لذات بـاقی بـر فانی، تقوا و زهد از لذات توصیه و او را از دل بسـتگی بـه لـذت هـای دنیـوی نهـی کـرده اسـت .
هرچند این آثار به ابعـاد مختلف فلسفی و اخلاقی لذت پرداخت اند اما با این همه کمتر بـه واکـاوی نسـبت لـذت طلبـی و لذت جویی به عنوان یک فعل اخلاقی مانند سایر رفتارهـای انسـانی توجـه کـرده و نسـبت آن را مقولات مهم اخلاق مانند غایت اخلاقی، ارزش ذاتی عمل لذت طلبانه که در حکم اخلاقی لذت و توجیه اخلاقی رفتار لذت طلبانه سهیم است ، توجه کرده اند.
به عبارت دیگر اگر لذت ارزش ذاتـی داشـته و غایـت اخلاقی تلقی شود، انسان برای رسیدن به این غایت باید لذت طلب باشـد و ازایـن رو لـذت طلبـی امری اخلاقی است .
غایت های غیر دینی برآمده از دیدگاه های مختلف اخلاقی هستند که هریک پیروان خود را دارند و ارزش مندی را بـه غـایتی غیـر از لـذت نسبت میدهند برخی از آنها نیز در تقابل با لذت قرارمیگیرند برای مثال یکی از مشهورترین ایـن دیدگاه ها دیدگاه ارسطو است که قرون متمادی در فلسفه غربی و اسلامی مورد توجه بوده است .