چکیده:
واقعه تاریخی انقلاب مشروطیت ایران و شرایط پسا انقلابی آن» که به تجدید قدرت حاکمیت سیاسی پیشین انجامید» زمینه ساز شکل گیری کنشهای سیاسی متعارض نزد افراد و گروهای مختلف سیاسی گردید. این کنشها به عنوان یکی از موانع شکل گیری نظم سیاسی طولانی در کشور گردید. مقاله حاضر به ریشه یابی کنشهای سیاسی متفاوت و متعارض میپردازد و نشان میدهد مبانی اجتماعی و فکری متفاوت کنشگران سیاسی عامل اصلی کنشهای متعارض آنان بوده است. بر این اساس بنیادهای اجتماعی و فکری کنش سیاسی نزد شیخ فضل الله نوری از رهبران مشروطیت و شیخ ابراهیم زنجانی» عضو برجسته حزب دموکرات را در بستر مشروطه خواهی به منظور فهم کنش سیاسی متفاوت آنان واکاوی میکند.از مباحث مهم که می تواند به عنوان یک پرسش مطرح کرد این است که: اندیشیدن چگونه میتواند در زندگی و در عرصه سیاست به عنوان یکی از ابزارهای عمل جمعی ایفای نقش کند؟» روش تحقیق پژوهش در این مقاله. تاریخی (استقرائی) بوده است و شیوه گردآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانهای است که به صورت مطالعه تطبیقی به توصیف و تحلیل دادهها صورت گرفته است.یافته های پژوهش فوق بیانگر شخصیت و کنش شیخ ابراهیم زنجانی با حزب دموکرات و نقش منفیای که در محاکمه شیخ فضل الله نوری را ایفا نمود بررسی میکند. با واکاوی عمیق تر مبانی کنش سیاسی در بستر تاریخ و درک حوادث تاریخی» پایگاه اجتماعی و بنیادهای فکری و تمایزهای اجتماعی وی تحلیل گشته و نتیجه گیری میشود.
The historical event of Iran's Constitutional Revolution and its postrevolutionary
conditions, which resulted in the renewal of the power of former
political sovereignty, led to the formation of conflicting political actions among
various political groups and individuals. These actions became one of the
obstacles to the formation of a long political order in the country. The present
paper seeks to rouse different and conflicting political practices and shows that
the different social and intellectual foundations of political activists were the
main factor in their conflicting actions. Accordingly, the social and intellectual
foundations of political action with Sheikh Fazlollah Nouri of the Constitutional
Movement and Sheikh Ebrahim Zanjani, a leading member of the Democratic
Party in the context of constitutionalism, in order to understand their different
political actions. Among the important issues One can ask as a question:
"Thinking of how to play a role in life and in politics as a tool of collective
action?" The research methodology in this paper has been historical (inductive).
And the method of collecting documentary and library information that has
been studied in a comparative study to describe and analyze data. Research
Papers The above illustrates the personality and actions of Sheikh Ebrahim
Zanjani with the Democratic Party and the negative role played by Sheikh
Fazlullah Noori in the trial. Deeply analyzing the foundations of political action
in the context of history and understanding of historical events, social base,
intellectual foundations and social distinctions, is analyzed and concluded.
خلاصه ماشینی:
نقش حزب دموکرات در اعدام شيخ فضل الله نوري 1 دکتر سينا فروزش 2 سميه عمادي رستگار چکيده واقعه تاريخي انقلاب مشروطيت ايران و شرايط پسا انقلابي آن ، که به تجديد قدرت حاکميت سياسي پيشين انجاميد، زمينه ساز شکل گيري کنش هاي سياسي متعارض نزد افراد و گروهاي مختلف سياسي گرديد.
» (هروي، ١٣٧٢: ١٤٢) شيخ ، در محضر فقيه بسيار برجسته اي چون ميرزاي شيرازي - پرچمدار قيام تنباکوـ پرورش يافت و همگان او را از «خواص اصحاب » (تندرکيا، ١٣٣٥: ٢٢٩)، «اجله » (ملک زاده ، ١٣٧١: ١١٧/١١٨) و «نـمره اول حاجي ميرزا حسن شيرازي » (اسناد موسسه مطالعات تاريخ معاصر ايران ، ١٣٧٩: ٧٣/٧٥) شمرده اند شيخ فضل الله نوري رهبري نهضت مذهبي را بر عهده داشتم (ملک زاده ، ١٣٧١: ١١٧/ ١١٨) و تلاش مي کرد ارکان و بنياد يک انقلاب سياسي را بر باورهاي دين براي تشکيل حکومت شرعي و يا حداقل حکومتي که به مقررات شريعت ارج گذارد، برقرار سازد.
با مرور بر پرونده اعضاي « هيأت مديرة موقتي» انقلاب (که هنگام قتل شيخ ، رتق و فتق اموررا بر عهده داشتند) و نيز دادگاه عالي انقلاب (که تحت امر هيأت مديرة فوق ، رأي به اعدام شيخ دادند) متوجه مي شويم که اغلب آنان نظير سردار اسعد بختياري، سردار بهادر بختياري، تقي زاده ، وثوق الدوله ، حکيم الملک ، حسينقلي خان نواب ، اعتلاء الملک خلعتبري و ابراهيم زنجاني عضو لژهاي ماسوني بوده اند که امروزه به سبب انتشار اسناد و تحقيقات محققين ، بخشي مهم از اخبار و اسرار مخفي اين لژها، و نقش آنها در ايجاد بسياري از جريانها مشروطه از جمله : اعدام شيخ فضل الله برملا شده است .