چکیده:
در میان ترجمة انواع متون، ترجمة شعر به سبب ویژگیهای زیباییشناسانه خود که همسو با معنا و مفهوم آن است، امری دشوار و نیازمند دقت نظر ویژه است؛ زیرا شعر جنبههای متعددی از معنا را به مخاطب القا میدهد که به راحتی قابل انتقال به زبان دیگر نیست. علاوه بر این، با توجه به اینکه ایجاد تعادل در تمام سطوح متن مقصد برای ارائه متنی برابر و همتا با متن مبدأ امری ناممکن است و در موارد بسیاری سبب نارسایی در معنا و مفهوم عبارات میشود، بازآفزینی ادبی، رویکردی است که انتظار میرود در ترجمة منظوم یک شعر مورد توجه قرار گیرد. بنابراین، بررسی اشتراکات و تفاوتهای اثر منظوم جامی از تائیه ابن فارض در زمینههای معنایی، صوری و زیباییشناسی و نحوة انتقال معانی ابیات عربی به زبان فارسی به صورت منظوم هدفی است که این پژوهش تلاش دارد با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بیان آن بپردازد. با توجه به اشتراکات بارز شعر جامی با تائیه ابن فارض در سطح واژگانی، آوایی و بلاغی اثر جامی را یک ترجمة وفادار به متن مبدأ میدانیم که شاعر در این ترجمه خود به دنبال آفرینش ادبی برای القای اثری مستقل ادبی به زبان فارسی نبوده است. در واقع ملزم بودن او بر سرودن شعری در حرف روی مشترک قافیه، میتواند عامل این امر باشد؛ به عبارتی تکرار حرف تاء، مترجم را بر آن داشته تا در بسیاری از ابیات عین واژة عربی قافیه را در متن فارسی تکرار کند که این امر سبب ابهام معنا در ابیات بسیاری شده که نشان از وفاداری مترجم به متن مبدأ است.
Among different types of texts for translation, poems are one of the challenging ones given their aesthetic specifications that are in harmony with the meaning. A poem can convey a variety of aspects of meaning to the audience, which is not easy to do in other ways. In addition, creating a balance at all levels of the target text to create an equal and similar text to the original text is not feasible, which in many cases leads to a failure to convey the whole meaning and concept. Literary recreation is an approach that is expected to attract more attention for making a versified version of the poem translation. The present study examines Jami Poetry Collection by Taiyeh ibn Faraz in terms of semantic, superficial, and aesthetic aspects and the transfer of meanings from Arabic into Farsi in a versified form. The study was carried out through a descriptive-analytical method. Taking into account the notable similarities between Jami and Taiyeh ibn Faraz’s poems in terms of words, sounds, and clarity of words, Jami’s work can be considered as a translation loyal to the original text. The poet does not attempt to create literary aspects to convey the idea via an independent work in Farsi. The translator has made himself committed to finishing the verses with words identical to the original text in terms of sound so that in many cases he has finished the sentences with the exact Arabic word. This approach has created ambiguities in the meaning and highlighted the loyalty of the translation to the original text.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اشتراکات بارز شعر جامي با تائيه ابن فارض در سطح واژگاني ، آوايي و بلاغي اثر جامي را يک ترجمۀ وفادار به متن مبدأ مي دانيم که شاعر در اين ترجمه خود به دنبال آفرينش ادبي براي القاي اثري مستقل ادبي به زبان فارسي نبوده است .
پژوهش حاضر با توجه به ترجمۀ تائيه جامي از تائيه ابن فارض با هدف بيان ميزان وفاداري يا آفرينش ادبي مترجم در پي پاسخ به پرسش هاي زير است : - روش جامي در انتقال و بازآفريني متن ترجمه در وزن و قالب جديد چگونه است ؟ - ا نتقال محتوا و درون مايه در تائيه جامي مبتني بر معادل يابي در سطوح متعدد نحوي ، بلاغي و واژگاني چگونه بوده است ؟ پيشينۀ پژوهش «آيا ترجمۀ منظوم تائيه کبري از جامي است ؟ بررسي سبک شناسانۀ منظومه اي منتسب به نورالدين عبدالرحمن جامي » عنوان پژوهش جلالي (١٣٩٧) است که در ارتباط با ترجمۀ تائيه جامي به نگارش درآمده است و نويسندة مقاله با توجه به ويژگي هايي چون ساخت هاي خاص نحوي ، زبان سست و ناتندرست شعري اين ترجمه و تسامحات وزني بسيار اين اثرِ منتسب به عبدالرحمن جامي ، اين اثر را در مقايسه با ساير آثار جامي کاملا با سبکي متمايز مي يابد.
A Linguistic Framework for Analyzing the Translation of Poetry from Arabic to Persian Based on the Theory of Formalism.
1643 Translation Researches in the Arabic Language and Literature is licensed under a Creative Commons Attribution-Noncommercial 4.