چکیده:
احمد محمود نویسنده ای واقع گرا و آشنا با مسایل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است. او در آثارش به ویژه رمان همسایه ها از یک سو با نگاهی موشکافانه و انتقادی به جرم و جنایت توجه نموده و از سوی دیگر به تشریح زندگی کودکان آسیب پذیر و بزهکار پرداخته است. با نگاه به داستان همسایه ها با روش تحلیل محتوا و با تمرکز بر روی عامل هایی چون سن، جنسیت، موقعیت های خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی، محل سکونت و... مشخص می گردد که نگاه محمود بیشتر متمرکز بر اوضاع اجتماعی خانواده های ضعیف بوده و این موضوع موجب توجه کمتر آن ها به کودکان شده است. از این رو کودکان با همنشینی با دوستان ناباب، وارد دنیای بزهکاری می شوند و با کشف بزه هایشان از یک سو انگ بزهکار بر پیشانی شان خورده و از سوی دیگر اقدام های نادرست دستگاه عدالت کیفری مانع بازگشت آن ها به دنیای عاری از بزه می گردد.
Ahmad Mahmoud is a realist author with knowledge and familiarity with the political, social and economic issues. From one side he has observed to the crimes and offences with deliberate and critical look at his works specially in the Neighbors (Persian: همسایهها) and from the other side he has investigated the life of the delinquent and vulnerable children (minors). With observing the story of the Neighbors with content analysis and with focusing on the factors such as age, gender, family, economic and social circumstances, place of residence and…. It is cleared that Mahmoud’s look has concentrated on the social conditions of the low-income families and this has leaded them to pay less attention to the children (lack parental care). Therefore, the minors with companying with bad friends come in to contact with crimes. From one side with detecting their crimes, they are stigmatized as being delinquent and from the other side, inappropriate criminal justice system responses are barriers to rehabilitate them to the life without crimes.
خلاصه ماشینی:
1 هدف اصلی پژوهش پیش رو آن است که از یکسو با شرایط پیرامونی محیط تأثیرگذار بر روی کودکان در دوران بعد از کودتای 28 مرداد آشنا شده و از سوی دیگر با توجه به نگاه انتقادی و علتشناسانه محمود به مسائل پیرامونی، بتوان از چنین آثاری به عنوان روش نوین تدریس به ویژه در دروس جرمشناسی، کیفرشناسی، و همچنین با توجه به وجود بسیاری از شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در این زمان، برای آگاهسازی سیاستمداران از آن استفاده نمود.
از آنجا که محمود اغلب ترجیح میدهد که به طور مشخص و واضح درونمایه را در اختیار خواننده قرار ندهد، از این رو با استفاده از روش تحلیل محتوای کمّی و کیفی 2 البته در دو اثر به حوزه کودکان توجه شده است: الفـ «رُمان سالهای ابری در پرتو آموزههای جرمشناسی کودکان و نوجوانان» (همان: ش16)؛ بـ «تبیین بزهدیدگی کودکان در داستان ”مدیر مدرسه“ از منظر آموزههای بزهدیدهشناسانه» (همانها، 1399: ش89).
نویسندگان بر مبنای میزان آسیبرسانی جرایم از یکسو و شدت تأثیرشان در رُمان از سوی دیگر، آنها را به سه دستۀ شدید، متوسط و خُرد طبقهبندی نمودهاند: گونههای بزه / کودکان و نوجوانان بزرگسالان الف) بزه شدید: خالد هنگامی که مشاجرهاش را با نوجوانی همسن و سال خود به نام ابراهیم که به اعمال منافی عفت دست میزند، شرح میدهد، چنین یادآور میشود: «ابرام مگه تو نبودی که اون روزا میگفتی: زنا گناه داره؟ ابراهیم لبخند میزند.