چکیده:
تعریف مصرفکننده و عرضهکننده در قوانین حمایت از حقوق مصرفکننده از اهمیت به سزایی برخوردار است. در واقع حمایت صحیح در این حوزه در گرو در اختیار داشتن تعاریف جامع و مانع از مصرفکننده است. در حقوق ایران قانونگذار از این دو مفهوم من جمله در قانون تجارت الکترونیکی و قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان خودرو تعاریفی ارائه کرده است که با مطالعه دستورالعملهای اتحادیه اروپا و همچنین بررسی قوانین کشورهای انگلستان و فرانسه نواقص تعاریف قانونگذار ما مشخص میگردد. در این مقاله ابتدا به تعریف عرفی و لغوی مصرف کننده و سپس بررسی تعاریف قانونگذار در حقوق ایران و همچنین قانونگذار اتحادیه اروپا و کشورهای انگلستان و فرانسه پرداخته میشود و با در نظر گرفتن محاسن و معایب تعاریف فوقو در جهت ارائه یک تعریف کامل، تعریفی جدید از مفهوم مصرفکننده پیشنهاد میگردد که خصیصههای تعریف به دقت مورد بررسی قرار میگیرد. به همین ترتیب مفهوم عرضهکننده نیز مورد بررسی قرار میگیرد. نتیجهای که در انتها به آن میرسیم این است که تعاریف قانونگذار داخلی از این دو مفهوم تعاریف جامع و مانعی نیست و لزوم اصلاح قانون در این خصوص شدیداً توصیه میشود.
خلاصه ماشینی:
در حقوق ایران قانونگذار از این دو مفهوم من جمله در قانون تجارت الکترونیکی و قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان خودرو تعاریفی ارائه کرده است که با مطالعه دستورالعمل های اتحادیه اروپا و همچنین بررسی قوانین کشورهای انگلستان و فرانسه نواقص تعاریف قانونگذار ما مشخص میگردد.
نخستین بار در قسمت اول ماده ٢ دستورالعمل EEC/٨٥٥٧٧ در سال ١٩٨٥ در تعریف مصرف کننده آمده است : «مصرف کننده به معنای شخصی حقیقی است که در معاملات تحت حکومت این دستورالعمل ، برای مقاصدی غیر از تجارت یا حرفه خود اقدام میکند».
برای عرضه کننده دانستن شخص باید یک سری مقتضیات موجود باشـد، مـثلا در بنـد چهـارم ماده ٢ دستورالعمل EC/٩٨٦ اتحادیه اروپا١، آمده است : «تاجر: به معنـای هـر شـخص حقیقـی یـا حقـوقی اسـت کـه اقـدام بـه فـروش کالاهـایش در فعالیت های تجاری یا حرفه ای خود میکند و یا پیشنهاد فروش آنها را میدهد».
Directite 98/6/EC of the European Parliament and of the Council of 16 February 1998 on consumer protection in the indication of the prices of products offered to consumers ٣ قانون حمایت از مصرف کنندگان بعد از «عرضه کنندگان » چندان منطقی به نظر نمـیرسـد، چرا که وقتی عرضه کننده در برگیرنده تولیدکننده نیز هست ، نیازی نیسـت ایـن دو عبـارت در 1 کنار هم به گونه ای بیان شوند که گویی دارای مفهومی متمایزند، در حالی که این گونه نیست .