چکیده:
اثبات در موضوعات کیفری مساله ای است که با توجه به پیچیده تر شدن جرایم، رو به تحول و تغییر می باشد. به این ترتیب ارزش اثبات نیز که در گذشته بر پایه ادله سنتی قرار داشته، امروزه در ادله مدرن قابل بررسی است. هیات منصفه و قضات هم نسبت به گذشته که صرفا بر مبنای علم شخصی خود به ارزیابی ادل های مثل شهادت و اقرار می پرداختند، امروزه ناگزیرند به ادله علمی (از جمله ادله الکترونیکی) رجوع نموده و از کارشناسان نیز استفاده کنند. در این مقاله سعی ما بررسی ادله الکترونیکی به عنوان یک دلیل علمی و ارزش اثباتی آن به عنوان یک عامل قطع آور و یا ظن آور می باشد.
خلاصه ماشینی:
به این ترتیب نوعی تقابل میان روش سنتی اثبات جرم (شهادت ، اقرار، قسامه و علم قاضی ) و روش مدرن ، یعنی ادله الکترونیکی وجود دارد، که ارزش اثباتی آنها با توجه به قواعد فقهی و حقوقی در هر دو کشور ایران و انگلیس قابل بررسی می باشد.
ای » و اثر انگشت را به عنوان اماره موضوعی (ظن آور) دانست ، ولی شهادت پیر مرد هفتاد ساله ای را که از ضعف قوای سمعی و بصری رنج می برد، به عنوان یک دلیل و قطع آور فرض کرد؟ در حقوق انگلیس با چنین صراحتی در مورد امارات و ظنون صحبت نشده و هر کدام از این روش های اثبات ، ابتدا در دادگاه مورد نقد و بررسی قرار گرفته و در نهایت حکم صادر می شود.
از مجموع مطالبی که در مورد مفهوم بار اثبات و ارزش آن گفته شد این نکته به دست می آید که قرار دادن برخی عناوین در امارات و دادن ارزش ظن آوری به آنها، صحیح نمی باشد و اینکه چند عنوان (شهادت ، اقرار، قسم و علم قاضی ) را «دلیل » و سایر عناوین را اماره و ظنی فرض کنیم ، صحیح نیست ؛ زیرا ارزش اثباتی بسیاری عناوین (از جمله لکه خون ، منی ، تکه لباس ، پوشه الکترونیکی و..
ادله رایانه ای در رویه انگلیس و قوانین ایران قابل جستجو بوده و حقوقدانان نیز از این دو منبع الهام گرفته اند، هرچند این ایراد مطرح می باشد که چرا در حقوق ایران در پرونده - های حاضر، موارد کمی به ادله رایانه ای اختصاص داده شده است ؟ شاید پاسخ اولیه این باشد که این «دلیل » به جهت نو بودن ، هنوز از جهت ارزش اثباتی وضعیتش برای قضات مشخص نمی باشد.