چکیده:
بزهدیده به شکلهای مختلف موجب ایجاد عوامگرایی کیفری میشود. ترس از جرم و نگرانی عمومی از آن بهنوعی سختگیری کیفری عوامگرا را تشدید میکند. اغلب جرائمی با بزهدیدگان خاص (از حیث سن و جنسیت) توجه رسانهها و افکار عمومی را بیشتر جلب میکند. بنابراین، این جرائم بیشتر موجب برانگیختگی احساس عمومی و تاثیر آن بر سیاست کیفری میشود. بزهدیدگان با بیان توقعاتی که از نظام عدالت کیفری دارند، بهطور مستقیم و غیرمستقیم در فرایند کیفری شرکت میکنند. از این طریق نیز بزهدیدگان میتوانند موجب جهتدهی سیاست کیفری بهسوی عوامگرایی شوند. بزهدیده با گزارش جرم و در مواردی بیان غیرواقعی بزهدیدگی و اغراق در آن، زمینة تمرکز رسانهها بر موضوعهای کیفری را فراهم میکند. در این شرایط، امکان حرکت سیاست کیفری بهسوی عوامگرایی فراهم میشود. همچنین، اندیشة حمایت افراطی از بزهدیدگان، میتواند سیاست کیفری را تا مرز نادیدهگرفتن حقوق متهمان پیش ببرد. بر این مبنا، در این مقاله چگونگی جهتگیری سیاست کیفری بهسوی عوامگرایی، تحت تاثیر بزهدیده بررسی میشود.
خلاصه ماشینی:
دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، پردیس فارابی دانشگاه تهران ، قم ، ایران (تاریخ دریافت : ١٣٩٥/٠٢/١٧؛ تاریخ پذیرش : ١٣٩٥/١١/١٧) چکیده بزه دیده به شکل های مختلف موجب ایجاد عوام گرایی کیفری می شود.
بزه دیده شناسی حمایتی نیز اغلب با اندیشـۀ حمایـت افراطـی از بـزه دیـدگان بـا دامـن زدن بـه سخت گریی کیفری که در مواردی این امر به تضییع حقوق بزهکار و فاصله گرفتن از اصل تناسـب جرم و مجازات منجر میشود، سیاست کیفری را به سوی عوام گرایی- اغلب سخت گیرانه - جهـت میدهد.
از ایـن رو، سیاسـت کیفـری سخت گیرانۀ عوام گرا، اگرچه اغلب به احساس ناامنی و ترس از بزه دیدگی مردم استناد میکند و از این طریق با ادعای پاسخ به احساس ناامنی ایجادشده ، درصـدد توجیـه برنامـه هـا و سیاسـت هـای سخت گیرانۀ کیفری است ، باید درک درستی از افکار عمومی داشته باشد.
برعکس ، اگر توجه به بزه دیده از رویکرد مطالعاتی و مبنایی برخوردار نباشد و به طـور مقطعـی تحت تأثیر وقایع اتفاقی در جامعه قرار گیرد، در این حالت بزه دیـدة محـوری بیشـتر تحـت فشـار افکار عمومی است و ممکن است اتخاذ سیاست های ویژه ای که اغلب سرکوبی و سـخت گیـری را برای بزهکار همراه دارد، ایجاد شود.
این نوع سیاست کیفری کـه تحـت تـأثیر توجـه سـطحی بـه بزه دیده و بیشتر تحت تأثیر التهابات عمومی ناشی از وضـعیت بـزه دیـده و افکـار عمـومی شـکل مییرد، بیشتر چهرة عوام گرا دارد.
Public opinion and mandatory sentencing; a review of international findings.