چکیده:
به موجب بند 5 اصل 156 قانون اساسی، پیشگیري از وقوع جرم با پیش بینی اقدامات مناسب
وظیفه ي قوه قضاییه می باشد. نا گفته پیداست که این قوه به تنهایی و بدون یاري و همکاري
قواي دیگر قادر به انجام این وظیفه ي مهم نبوده و نمی باشد. انجام این وظیفه نیاز به هماهنگی
میان قوا و طراحی کیفیت ارتباط و پیش بینی راه حل ها و سازوکارهاي مناسب و مفید در این
زمینه دارد، لیکن قوه قضاییه در تشکیلات درونی خویش نیز نیازمند سازوکارهاي مناسب در
راستاي پیشگیري از وقوع جرم است. دادستان به عنوان رییس دادسرا می تواند در پیشگیري از
وقوع جرم نقش مهمی ایفا کرده و بخشی از وظایف قوه قضاییه را در این زمینه محقق سازد. در
این مقاله تلاش می شود نقش دادستان به لحاظ جایگاه سازمانی او در دستگاه قضایی و عضویت
در نهادها و سازمان هاي دولتی از قبیل ستاد پیشگیري و حفاظت اجتماعی، ستاد پیشگیري و
مبارزه با جرایم خاص و شوراي حفظ حقوق بیت المال در امور اراضی و منابع طبیعی، در
پیشگیري از وقوع جرم مورد بحث و بررسی قرار گیرد
خلاصه ماشینی:
"گرچـه پیشگیری کارآمد در این زمینه و به ویژه کاهش تلفات ناشی از تصـادفات - کـه متاسـفانه در هـر سال در مقایسه با آمار کشـورهای دیگـر روبـه افـزایش اسـت - مسـتلزم همکـاری و مسـاعدت نهادهای مختلف از قبیل شهرداری و وزارت راه و شهرسازی است که باید در جهـت راه کـارهـای فیزیکی و وضعی مناسب از قبیل اصلاح نقاط حادثه خیز و ایجـاد راه هـای مناسـب گـام بردارنـد، لیکن در وضعیت فعلی دادستان هر شهر میتواند برای پیشگیری از تخلفات و جرایم راننـدگی بـه مامورین راهنمایی و رانندگی به عنوان ضابط قوه قضاییه ماموریـت دهـد بـا اسـتقرار در راه هـای مهم ، از وقوع جرایم احتمالی پیشگیری کنند.
اگرچه دادستان میتواند بـه طـور مقطعـی بـا اسـتفاده از ضـابطین و دستور استقرار آنها در پالایشگاه ها و اماکن تاریخی به صورت فیزیکی و وضعی از وقـوع جـرایم پیشگیری کند، لیکن رفع مشکل اساسی در این زمینه نیازمند وضع قوانین موثر است تـا دادسـتان ضابطین خاصی مانند گارد مخصوص حفاظت از منابع نفـت و گـاز و یـا میـراث فرهنگـی و آثـار تاریخی در اختیار داشته باشد تا بتواند رسالت خطیر پیشگیری از وقوع ایـن دسـته از جـرایم را بـه نحو شایسته انجام دهد.
در قانون جدید آیین دادرسی کیفری مصوب ١٣٩٢ با وجـود ایـن کـه قـانون گـذار وظـایف و اختیارات دادستان را در مواد ٦٤ تا ٨٨ پیش بینی و تبیین کرده است ، لیکن متاسفانه هیچ یک از مواد مذکور در راستای وظیفه ی پیشگیری از وقوع جرم نمیباشد؛ بلکه این مواد بیان قواعد و مقرراتـی است که برای دادستان در مرحله ی کشف و تحقیق جرایم و تعقیب متهمین وجود دارد."