چکیده:
سیاست گذاران پولی به منظور جلوگیری از زیان های ناشی از تغییرات از هم گسیخته نرخ ارز، همواره درصدد یافتن روشی مناسب برای پیش بینی نرخ ارز بوده اند. لیکن ویژگی های چند بعدی نرخ ارز باعث رفتار پیچیده و غیرخطی آن شده و مدل های غیرخطی از عمل کرد بهتری در پیش بینی آن برخوردار می باشند. لذا، در این مطالعه کارایی مدل های غیرخطی ANFIS و NNARX و مدل خطی ARIMA در پیش بینی برابری نرخ ارز ریال/دلار آمریکا و ریال/یورو برای 2، 4 و 8 روز آتی با استفاده از مهمترین معیارهای ارزیابی کارایی مدل ها و داده های روزانه مربوط به دوره 1/9/1387-1/1/1381 مقایسه شد. نتایج نشان داد که مدل های ANFIS و NNARX در مقایسه با مدل ARIMA و مدل ANFIS در مقایسه با مدل NNARX در همه افق های مورد نظر، از کارایی بیشتری در پیش بینی نرخ ارز ریال/دلار آمریکا و ریال/یورو برخوردار می باشد.
Monetary policy makers have been engrossed continually to discover the suitable method for exchange rate forecasting in order to preventing its disruptive movements. But exchange rate movement's manifold determinants cause to its complex and nonlinear behavior. Nonlinear models have better performance for its forecasting. Therefore، in this study the performance of nonlinear models such as ANFIS and NNARX and linear model such as ARIMA were compared in Iran's Rial/US$ & Rial/€ for 2، 4 and 8 days ahead via most important forecast performance criteria and daily data related to 20 March 2002- 21 November 2008. Results indicated that ANFIS and NNARX models have better performance in comparison with ARIMA model، and ANFIS model outperforms NNARX model in all horizons of Iran's Rial/US$ & Rial/€ exchange rate forecasting.
خلاصه ماشینی:
لذا، در این مطالعه کارایی مدل های غیرخطی ANFIS و NNARX و مدل خطـی ARIMA در پیش بینی برابری نرخ ارز ریال /دلار آمریکا و ریـال /یـورو بـرای ٢، ٤ و ٨ روز آتـی بـا اسـتفاده از مهمتـرین معیارهای ارزیابی کارایی مدل ها و داده های روزانه مربوط به دوره ١٣٨٧/٩/١-١٣٨١/١/١ مقایسه شد.
در مطالعـه حاضر، هدف مقایسه کارایی مدل های جدید ANFIS٤ و NNARX٥ با مـدل خطـی ARIMA در 6 پیش بینی نرخ ارز ریال /دلار امریکا ($Rial/US) و ریال /یـورو (€/Rial) بـرای ٢، ٤ و ٨ روز آتـی بوده که برای این منظور در بخش دوم به معرفی مدل های مورد بررسی و توضیح مختصر معیارهای ________________________________________________________________ 1- Efficient Market Hypothesis (EMH).
بنابراین ، بر اساس نتایج جـدول ٦، بزرگتـر از یـک بـودن کمیـت حاصـل از تقسـیم R و 2 کــوچکتر از یــک بــودن کمیــت حاصــل از تقســیم RMSE و MAD مــدل NNARX بــر مــدل ARIMA بیانگر کارایی بیشتر مدل NNARX نسـبت بـه مـدل ARIMA در پـیش بینـی نـرخ ارز ریال /دلار و ریال /یورو در افق های زمانی مورد بررسی می باشد.
هـم چنـین ، بزرگتـر از یـک بـودن کمیت حاصل از تقسیم R٢ و کوچکتر از یک بـودن کمیـت حاصـل از تقسـیم RMSE و MAD مدل ANFIS بر مدل NNARX بیانگر کارایی بیشتر مدل ANFIS نسبت بـه مـدل NNARX در پیش بینی نرخ ارز ریال /دلار و ریال /یور در افق های زمانی مورد بررسی می باشد.
بنابراین ، مدل ANFIS بر مدل NNARX در پیش بینـی نـرخ ارز ریـال /دلار آمریکا و ریال /یورو در افق های زمانی مورد بررسی برتری دارد.