چکیده:
یکی از انواع صکوک، صکوک استصناع است. این صکوک بر مبنای عقد استصناع و برای ساخت مال معین و یا تکمیل آن و یا احداث پروژههای عمرانی منتشر، عرضه و منتقل میشود. صکوک استصناع بر دو نوع است: نوع ساده (مستقیم و غیرمستقیم) بر پایة سند دین، و نوع پیچیده (بهموجب دستورالعمل)، که هریک جداگانه بررسی میشود. ماهیت حقوقی عمل صدور(انتشار) از نظر تجاری و مدنی در نوع اول اگر از سوی تاجر صورت پذیرد، عملی تجاری ودر غیر این صورت عملی مدنی است و در نوع دوم چون الزاما از سوی اشخاص حقوقی تاجر صورت میگیرد، عملی تجاری شمرده میشود. ماهیت عرضۀ صکوک در نوع اول، عرضه و انتقال سند طلب، و در نوع، عرضه و انتقال سهمالشرکه است. ماهیت واگذاری در مراحل بعدی (بازار ثانویه) نیز انتقال طلب در نوع اول و انتقال سهمالشرکه در نوع دوم است.
خلاصه ماشینی:
ب ) پیش قرارداد اجاره به شرط تملیک کالایی راکه بعدا ساخته و یا احداث می شود، به نیابت از سرمایه گذاران با بانی منعقد می کندکه اجاره بهاو سررسید پرداخت آن ها طبق توافق طرفین و باتأیید بانـک مرکـزی تعیین می شود (بند ٣مادة ١٢ دستورالعمل )وبه موجب این قرارداد اجـاره بـه شـرط تملیـک ، مالکیت پروژه در پایان مدت قراردادبه بانی منتقل می گردد(بنـدک مـادة ١ دسـتورالعمل ).
مقالۀ اجاره به شرط تملیک ، وفادار، علی (١٣٨٧)، مجلۀ دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران ، بهار، ص ٣٥١ الی ٣٧٢؛ کرمی، محمد مهدی و پورمنـد محمـد (نبـی زاده )، مبـانی فقهـی اقتـصاد اسلامی،چ ٧ سمت ص ٢٢٨؛ اکبریه ، پروین (١٣٨٤)، ماهیت حقوقی اجاره بـه شـرط تملیـک و مقایـسۀ آن بـا قراردادهـای اعتباری مشابه در مقالات حقوقی مجموعۀ چهارم کانون وکلای آذربایجان شرقی و اردبیل ؛ اسلامی پناه ، علی و عباسیان ، رضـا (١٣٨٨)، ماهیت حقوقی اجاره به شرط تملیک ، فصلنامۀ حقوق مجلۀ دانشکدة حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه تهران ، پاییز، ص ٢٥ به بعد؛ و نیز به مواد ٥٧ الی ٦٥آیین نامه فصل سوم قانون عملیات بانکی بدون ربا (بهـره ) وآیـین نامـه تـسهیلات اعطـایی بانکی در خصوص اجاره به شرط تملیک موضوع مادة ١٢ قانون عملیات بانکی مصوب ١٣٦٢.