چکیده:
در دوران جدید، استفاده از ناوگان حملونقل به یکی از نیازهای مبرم زندگی در شهر تبدیل شده است و مساله چگونگی تمهید شرایط ایمنی استفاده از آن و نیز جلوگیری از افزایش مشکلات کاربرد اتومبیل در شهر به کانون تحقیقات اجتماعی راه یافته است. صنعت و نیز نظام حمل و نقل همانند سایر دستاوردهای توسعة فنی و صنعتی، علی رغم فراهم نمودن تسهیلات و امکانات فراوان، عوارض و مشکلاتی را از نوع تصادفات، آلودگی هوا و مهمتر از همه تراکم ترافیک شهری در کلان شهرها موجب شده است. پیرامون علل افزایش مشکلات ناشی از ترافیک شهری نظریههای مختلفی مطرح میباشند. گذشته از ابعاد فیزیکی و فنی مرتبط با این موضوع نقش عنصر انسانی در پیدایش و یا افزایش این مساله نیز خود از جمله محورهای تحقیق در این مساله است. به نظر میرسد عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی، به عنوان یک رفتار کجروانه، یکی از عوامل موثر در ایجاد اختلالات تردد با وسایل نقلیه است.بدیهی است این امر در فقدان فرایند درست اجتماعی شدن و نهادینه شدن قوانین اجتماعی در جامعة شهری ریشه دارد. این مطالعه در صدد است تا موضوع تاثیر اخلاق ترافیکی شهروندی شهر تهران را بر میزان تخلفات رانندگی آنان مورد بررسی قرار دهد. در این مطالعه، جامعة آماری شامل کلیة رانندگانی است که به مراکز پلیس +10 شهر تهران به منظور دریافت صورت تخلفات اتومبیل شخصی خود مراجعه داشتهاند. تعداد نمونة آماری عبارت از 215 نفر از کل جمعیت رانندگان شهر تهران است. روش مورد استفاده در این مطالعه پیمایش، ابزار و تکنیک مورد استفاده در آن پرسشنامه و واحد تحلیل نیز افراد میباشند. شاخص برازش مدل نشان میدهد که متغیرهای مورد بررسی در این تحقیق به عنوان بخشی از متغیرهای مربوط به عامل انسانی، تنها 42 درصد در بروز تخلفات رانندگی نقش دارند. نتایج به دست آمده در این بررسی همچنین نشان میدهد که عواملی همچون جنسیت و تحصیلات و نیز مولفههای ناکارامدی قوانین و عدم احساس عدالت اجتماعی از شاخص آنومی اجتماعی در بعد اجتماعی، شاخص دانش عمومی و مولفة تاثیر گروههای آغازین از شاخص الگوپذیری در بعد فرهنگی رابطه معناداری با میزان تخلفات ترافیکی در شهر تهران دارند.
In present times the application of transportation system has been changed to the in mediate needs of people for living in city. However, the quality of car- use has become the focus of much recent social research in order to provide secure conditions and prevent the increasing difficulties in cities. Despite huge services and provisions which are developed by industries and also the city transportation system, it can be seen that many problems and difficulties are created by mass consumption of car service’s and, then, the appearance of problems such as a high level of accidents, high levels of pollution of which the most important are traffic jams in most modern metropolises. Concerning the causes of increased difficulties from traffic congestion in big cities, such as Tehran, there exists a different analysis. Beyond the physical and technical reasons which are related to this subject, about the role of the human element is emphasized in the growth of this type of problem and this has became a pivotal issue in social research. It seems that insufficient attention paid to driving regulations is an effective factor in creating a complex situation for car users. Clearly, this problem is rooted in in appropriate socialization and is also related to the form of the institutionalization process of social rules in urban society. This research intends to study the impact of traffic ethics on the scale of driving violations by citizens in the megacity of Tehran. The methodology used in this survey and the tools and techniques for collecting data are by questionnaire and the selected individuals are defined as the units of the analysis. All information gathered was analyzed using the SPSS software system. Results of applying the defined measurement of data analysis show that only 42% of the variation has an influential role through participants. Moreover a the findings of the research shows that a number of variables such as gender and education have a strong effect on traffic regulation violations. In addition, the lack of a sense of social justice is a mother significant ans fundamental index of social commitment while primary groups’ influence of popular models and general knowledge are both significant indices of cultural commitment.
خلاصه ماشینی:
بررسی جامعهشناسی تأثیر اخلاق ترافیک شهروندی بر تخلفات رانندگی در کلانشهر تهران دکتر سید یعقوب موسوی1 دانشیار دانشگاه الزهراء دکتر میقات حبیبیان2 مربی دانشگاه صنعتی امیر کبیر زهره آواز3 کارشناس ارشد علوم اجتماعی دانشگاه الزهراء (تاریخ دریافت 1389/3/25،تاریخ پذیرش 1390/10/6) چکیده: در دوران جدید،استفاده از ناوگان حمل و نقل به یکی از نیازهای مبرم زندگی در شهر تبدیل شده است و مسأله چگونگی تمهید شرایط ایمنی استفاده از آن و نیز جلوگیری از افزایش مشکلات کاربرد اتومبیل در شهر به کانون تحقیقات اجتماعی راه یافته است.
نتایج به دست آمده در این بررسی همچنین نشان میدهد که عواملی همچون جنسیت و تحصیلات و نیز مؤلفههای ناکارامدی قوانین و عدم احساس عدالت اجتماعی از شاخص آنومی اجتماعی در بعد اجتماعی،شاخص دانش عمومی و مولفۀ تأثیر گروههای آغازین از شاخص الگوپذیری در بعد فرهنگی رابطه معناداری با میزان تخلفات ترافیکی در شهر تهران دارند.
آنچه به منزلۀ اخلاق ترافیک شهروندی،در این مطالعه در نظر گرفته میشود،شامل تخلفات آگاهانه و عمدی رانندگان است که ریشه در عدم احساس تعهد نسبت به قوانین وضعشده و نادیده گرفتن وظایف و مسؤولیتهای خود در قبال جامعه و دیگر شهروندان دارد.
همچنین از آنجا که عدم رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی به منزلۀ یک رفتار کجروانه در این مطالعه مطرح گردیده است،بنابر نظریههای کجرفتاری که برخی از آنها در بخش قبلی تشریح گردید،عواملی چون عدم احساس تعلق،عدم پیوند اجتماعی بین فرد و جامعه،الگوپذیری افراد تحت تأثیر گروههای مختلف و همچنین رسانهها به عنوان یک نماد تکنولوژی که وارد زندگی شهرنشینان شده است(ولی به دلیل تأخر فرهنگی موجود مورد بهرهبرداری مفید قرار نمیگیرند)،میتوانند در بروز کجرفتاری در افراد تأثیر بگذارند.