خلاصه ماشینی:
"14 از نظر او نماد تجلی بیواسطه و غیرنظری واقعیت معنوی است،وی گاهی در بیان نمادگرایی،به بررسی تطبیقی میان هنر و عرفان اسلامی با دیگر سنتهای عرفانی و شرقی میپردازد،به عنوان مثال وی در بیان مسئله «کون جامع»و این که انسان،دربردارنده و جامع تمامی صفات و اسماء الهی است که خداوند خود را در وجود آینهوار و وجود جامع او میبیند-تعبیری که ابن عربی در فصوص آن را بیان میکند-میگوید: رمز آینه به اندازهای خود آینه روشنگر است،زیرا به یک معنا آینه رمز رمز است.
35تعبیر دیگر در حکمت سنتی،فرم به معنای شکل محسوس نیست،بلکه منظور از آن طرح،معنا یا جان در برابر جسم است36،به طوری که اگر اثر هنری،مانند آثار هنرمندان مسیحی پس از رنسانس،دارای موضوع مذهبی باشد ولی زبان صوری آن برگرفته از معنویت دینی نباشد، هنر مقدس نامیده نمیشود،بلکه به آن هنر دینی37اطلاق میشود و قابل تصور است که یک اثر هنری،دنیوی یا حتی کفرآمیز،از موضوع و داستانی مقدس برخوردار باشد،اما امکان ندارد که یک اثر هنری مقدس،از زبان صوری دنیوی یا کفرآمیز برخوردار باشد،زیرا هنر مقدس،زبان خاص خود را دارد.
50 به عنوان مثال از فیلمی که سینمای هالیوود با موضوع مذهبی دربارهی اسلام یا مسیحیت میسازد یا از آثار نقاشان رنسانس همچون تیسین،رافائل،میکل آنژ، داوینچی و امثال آنها میتوان به عنوان هنر دینی یا هنر دنیوی یاد کرد و علیرغم این که موضوع آنها مذهبی و برگرفته از شخصیت قدیسان مسیحی،همچون مسیح [ع]و مریم مقدس،است اما از مصادیق هنر سنتی یا قدسی شمرده نمیشوند زیرا زبان صوری اثر متأثر از انسانمحوری و دنیویت حاصل از عصر جدید بوده است و میان موضوع و زبان صوریاش یا صورت و معنا هماهنگی وجود ندارد."