چکیده:
داستان انبیا(ع) دستمایه بسیاری ازهنرهای جدید و قدیم گردیده است و ادبیات در دو شاخهی نظم و نثر، فیلم، مجسمه سازی، تئاتر، نقاشی، ادیان،عرفان، جامعه شناسی و روانشناسی ازجملهی هنرها و علومی است که از پردازش به این موضوع غافل نبوده اند.انبیا اساسا به عنوان شخصیتهای مقدس، توجه بشر را به خود جلب کرده و صفات ویژه و مشترک آنها مخاطب را به تقدیس و پیروی فرا میخواند. یکی از این پیامبران که از گذشته و در دواوین بسیاری از شاعران به عنوان نماد مورد استفاده قرارگرفته است، شخصیت نبی بزرگوار اسلام ،حضرت محمد(ص) میباشد.ایشان در شعر معاصر عربی نیز مورد توجه و اهتمام شاعران معاصر عرب بوده اند و در قالب و نمادهای مختلف از جمله عظمت انسان عربی ، وحدت و مقاومت کارکرد معاصر یافته اند. این مقاله برآن است که با روش توصیفی – تحلیلی، کارکرد نمادین شخصیت پیامبر(ص) را در دیوان (7)شاعر معاصر عرب مورد بررسی قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
لذا در این مجال ابتدا مفهوم نماد و سپس به روش توصیفی –تحلیلی و بر خلاف مطالعاتی که تاکنون صورت گرفته وگاه مفاهیم بسیار کلی همچون سیمای پیامبران در شعر معاصرعربی مورد اشاره قرارگرفته است به بررسی کارکرد نمادین شخصیت پیامبراسلام(ص)در شعر معاصر عرب و به ویژه دواوین بدر شاکر السیاب، نازک الملائکه، سمیح القاسم، محمود درویش، صلاح عبد الصبور، خلیل حاوی و نزاز قبانی می پردازیم؛ این دواوین به طورکامل مورد مطالعه قرارگرفته و همهی شواهد مثالها استخراج گردیده است و با توجه به اینکه تعدادی از این شاعران از جمله نازک الملائکه علاوه بر مجموعهی کامل، دواوین دیگری نیز داشته اند که در اواخر عمر خود سرودهاند و معمولا به صورت دیوان مستقل و درپایگاههای اینترنتی قابل مشاهده است، نویسنده این گونه دواوین را نیز مورد مطالعه قرار داده تا همهی آثار یک شاعر مورد مطالعه قرارگیرد.
4-2-شخصیت پیامبر اسلام (ص) دردیوان نازک الملائکه دردیوان نازک الملائکه(1923-2007)دیگر شاعر معاصر عراق، تا قبل از سال1968فقط چند قصیده وجود دارد که شاعردر آن از داستان پیامبران استفاده کرده است؛ خود او میگوید: «بعداز سال 1968تمایلی به سرودن شعر نداشتم، جز اندک قصائدی که هیچکدام مرا راضی نمیکرد.
4-7- شخصیت پیامبر اسلام (ص) در دیوان نزارقبانی نزار قبانی(1923-1998)شاعر معاصر سوریه، درقصیدهی« القدس»(قبانی،1983،ج3: 159) از فاجعه بزرگ قدس سخن میگوید و خیانتهای صهیونیستها بر ضدآن، نادیده گرفتن کتب پیامبران در قدس و بریدن ریسمان ارتباطی زمین و آسمان را مورد اشاره قرار میدهد و در این میان و درکنارمسیح(ع) به حضرت محمد(ص) نیز اشاره کرده است.