خلاصه ماشینی:
"در بخش ششم،که با هفت مقاله یکی از مفصلترین بخشهای کتاب است،به موضوع اجتماع و فرهنگ و نیز تحولات پدید آمده در لایههای ساختار اجتماعی جامعهی عثمانی،اعم از نهاد خانواده و نظام شهری،در عصر تنظیمات پرداخته میشود.
نویسنده در ابتدای مقاله به پاسخ این سؤال که چرا خط همایون گلخانه بسیار مهم بود،میپردازد و بیان میکند برای درک بهتر مفهوم فرمان تنظیمات،باید حقایقی را مورد توجه قرار داد.
اقدامات مزبور که به تحقق اصل تأمین مال و جان و توزیع مالیات به تناسب درآمد افراد صورت میگرفت،ابتدا در مقیاس مملکتی(آناتولی و روملی)در حوزهی مالیات تجددگرایی با مخالفت بخش بزرگی از جامعه مواجه بود و طرح نوگرایی و فرایند آن به طور کلی در قالب مجادلهای میان صاحبمنصبان اصلاحطلب و نخبگان اداری محافظهکار در ایالات متجلی شد و خدمت نظامی،و پس از 1856 م،در ادارهی سراسر امپراتوری تسری پیدا کرد.
نویسنده با اشاره به مفهوم ملت و امت در این نوشتار بیان میکند که در دورههای آغازین اسلامی،بر اساس نظامی که متکی به مفهوم«امت»بود،و اسلام یکی از عناصر اساسی دولت به شمار میرفت،اتباع غیر مسلمان خود را تابع اقتدار دینی رؤسای دین خویش میدانستند و به این ترتیب،این تودههای مردمی در چارچوب نظام اداریشان به صورت خودمختار اداره میشدند.
این مسألهی بزرگ،سؤالات مهم دیگری را نیز به همراه خود میآورد: منابع به نفع چه کسی،یا چه گروههایی،و چگونه در اختیار تولیدکننده قرار میگیرد؟نخست باید مردم داخل امپراتوری عثمانی از درآمدها بهرهمند گردند،یا خارجیان؟یا اینکه منابع تحت اختیار،باید در خدمت بخش خصوصی قرار گیرد،یا اینکه در راستای نیازهای دولت به کار افتد؟ مقالهی دوم این بخش با عنوان«بودجههای عثمانی و تحولات مربوط به بودجه در ترکیهی پیش از جمهوری»از عبد اللطیف شنر است."