خلاصه ماشینی:
"انقلاب مشروطیت حاصل فعالیت افراد و طبقات مختلف اجتماعیبود که هریک به تناسب جایگاه و ابزارهایی که در اختیار داشتند در پیشبردو موفقیت نهضت کوشیدند،از بازرگانان گرفته که سرمایهی مادی خود را دراین راه مصروف کردند تا روحانیون که نقش رهبری و پیشتازی نهضت را برعهده داشتند؛از این میان گروه وعاظ و اهل منبر به عنوان تأثیرگذارترین گروهعمدهی درون طبقهی روحانیت،نقش مؤثری در حرکتهای ضد استبدادی وبیداری مردم در جریان حوادث مشروطه داشتند.
منابع مورد استفادهی مؤلف در درجهی اول نوشتههای خود سید جمال است:رویای صادقه و لباس التقوی که در دوران اقامت در اصفهان نوشته است،روزنامهی الجمال که ناشر سخنان و مواعظ و منابر سید جمال بوده،پس از آنکتاب شهید راه آزادی،سید جمال الدین واعظ اصفهانی اثر اقبال یغمایی،تاریخبیداری ایرانیان ناظم الاسلام کرمانی،واقعات اتفاقیه در روزگار اثر محمد مهدیشریف کاشانی و حیات یحیی نوشتهی یحیی دولتآبادی که مجموعا منابعاصلی نگارنده در تحریر کتاب مزبور به شمار میآیند.
»(یغمایی،همان:265)نکتهی مهمی که دربارهی سیدجمال و سایر رهبران مشروطه مطرح است و مؤلف هم میکوشد به تبیینماهیت آن بپردازد بحث عضویت سید جمال و کسان دیگر چون سید محمدطباطبایی در محفل فراماسونی لژ بیداری است؛به اعتقاد نگارنده،لژ مزبور درآن برهه در حال شکلگیری بود و هنوز معنا و طرز تلقی مشخصی پیرامونفراماسون و ماسونیگری آنچنان که بعدها پیدا شد به وجود نیامده بود وتنها پس از مشروطیت اول بود که فراماسونری با سوء ظن و تخطئهی افکارعمومی ایران مواجه شد."