خلاصه ماشینی:
"م. سیف الاسلام خان محمد محسن الدین میا (دانشگاه داکا،بنگلادش) یقین ای خاکی شیرین بیان حسان بنگاله به مضمون غزلخوانی مگز طرز دیگر بستم{o1o} سرزمین بنگال نقشی مهم در زمینۀ ادبیات فارسی داشته،که تاکنون بخش اعظم آن به رشتۀ تحریر نیامده و این امر سبب شده است تا چهرههای سرشناس و صاحبنظر در این زمینه کمتر معرفی شوند.
نیاکان ما افکار و تصورات اجتماعی و مذهبی و تاریخ ملی سرزمین بنگال را به این زبان نوشتهاند،اما متأسفانه تاکنون درخصوص تاریخ زبان و ادبیات فارسی بنگلادشی کتاب جامع و کاملی به رشتۀ تحریر در نیامده است.
lov,noitaicossA yrotsiH o} در قرن نوزدهم میلادی با تسلط و نفوذ و حاکمیت بریتانیا در پهنۀ این سرزمین، خانوادههای شریف توانستند زبان فارسی را در سراسر شهرستانها و روستاها زنده نگه دارند و در ترویج و تبلیغ آن تلاش همه جانبهای را از خود نشان دهند.
یادآور میشود که نه تنها ادبا و شعرای ایرانی نژاد مهاجر به این کشور خدمات ارائه کردند،بلکه ساکنان مقیم و خانوادههای بنگالی نیز برای گسترش و پرورش زبان و ادبیات فارسی تلاشها و زحمات فراوانی را به عمل آوردند.
در ادبیات بنگلا غزل،مرثیه، مثنوی،رباعی وجود دارد و این موضوع نشان میدهد که زندگی روزمره و احساسات مردم بنگلادش تا چه اندازه به مردم ایران و زبان فارسی نزدیک است.
در کتاب صبح گلشن از سید علی حسن چند بیت نمونه از انیس الغربا ذکر شده است: {Sدل مردان دین پر درد باید#ز محنت فرقشان پر گردد باید# گفتم مگر که کار بسامان شود،نشد#یار از جفای خویش پشیمان شود،نشد{o4o}S} کتاب مهمی که پس از این دوره به وسیلۀ مولانا ابراهیم ابن قوام فاروقی به رشتۀ تحریر در آمد،فرهنگ ابراهیمی بود."