خلاصه ماشینی:
"IB} واژگان کلیدی: {VKنقوش ساسانی،قرینگی،تداعی،چلیپا،آخشیجهایچهارگانه،مربع(اسطوره خاک)،نماد،اسطورهVK} مقدمه: از آنچه امروز به عنوان هنر ساسانی باقی مانده است،میتوان بهاین مهم دست یافت که در پس این نقوش پر رمز و راز دنیایی از اندیشهکه از ذهن اسطوره پرور مردمان آن دوره برخاسته،آرمیده است.
یک استوک ساسانی که دو بز را در طرفین یکدرخت نشان میدهد،از کتاب تاثیر هنر ساسانی در هنر اسلامی قرار گرفتن این دو بز به صورت قرینه و امتداد خطوط زیر شکم و گردنآنها دو خط متقاطع را پدید میآورد که نماد چلیپا را تداعی میکند.
(تصویر 5) قرینگی و تداعی ترکیببندی چهارگوش(مربع)،(اسطورهی خاک) ترکیببندیهای قرینه در آثار ساسانی،به غیر از چلیپا ترکیبی مربعمانند به خود گرفته و این ترکیب مربع درخور رمزگشایی است.
www در این تصویر قرینگی نقوش گیاهی،یعنی امتداد چهار گلبرگ کهبه صورت قرینه مقابل یکدیگر تکرار شدهاند،نقش مربع یا نماد خاکرا تداعی میکند.
شاخههای پیچ و خمدار از گچبریهای کاخ تیسفون(ساسانی)،از کتاب تاثیر هنر ساسانی در هنر اسلامی،دکتر زمانی در این تصویر از امتداد نقوش گیاهی که در چهار طرف به صورتقرینه دیده میشوند،نقش مربع یا نماد خاک تداعی میشود.
سخن آخر: با توضیح در مورد نشانهها یا اسطورههایی که ذکر شد از جملهاسطوره خاک که نمادش چهارگوش یا مربع و اسطوره مهر که نمادشدایره و چلیپا بود،و یافتن نمونههای آنها در آثار ساسانی که قرینگیباعث به وجود آمدن این اشکال و نشانها شده است در مییابیم که:میلبه جاودانگی و"وجود مطلق"ذهن انسان را از پادشاهان گرفته تا مردمعادی،مشغول به خود کرده است."