چکیده:
شرایط قوه قاهره نقشی مهم در شناساندن تاثیر این عامل در مسئولیت اشخاص دارد، مطالعه آراء جدید و دکترین در حقوق فرانسه حکایت از تلقی جدید از دو عنصر قابلیت پیش بینی ضرر و خارجی بودن در الزامات خارج از قرارداد دارد. بدین سان عنصر قابلیت پیش بینی در تحقق مسئولیت و عدم آن در معاف شدن از مسئولیت در این حوزه، دیگر موثر نیست و بلکه غیر قابل پیش بینی بودن، اماره ای بر غیر قابل دفع بودن است. این تفکر در فقه امامیه به گونه برجسته، مورد توجه بوده است و بی هیچ دخل و تصرفی در قانون مجازات اسلامی وارد شده است. خارجی بودن نیز شرط مسئولیت ناشی از فعل شخص در الزامات خارج از قرار داد، شناخته نمی شود، هر چند این عنصر، در مسئولیت ناشی از فعل غیر و اشیاء هنوز شرط اثر گذار است.
The conditions of the force majeure play an important role for the impact of this factor to be recognized in the people’s responsibility. Studying the new practices of the French cour de cassation and the approaches of the legal writers are indicative of new approaches towards two elements of unforseeability and being of an external nature in the non-contractual obligations. Therefore، unforseability in responsibility and lack of it، is not effective in the release from responsibility and unfrseability is an indication of non-preventability. This approach has been remarkably considered by the Imamiea Fiq and has been accepted without any changes in the Islamic Criminal Code.
The element of being an external nature is not considered important in the liability resulting from the act of other in the non-contractual obligations، although this element is effective in the responsibility resulting from the act of other and things.
خلاصه ماشینی:
بدین توضیح که آراء جدید که از دیوان عالی فرانسه صادر شده است و همچنین مراجعه به برخی از متون فرانسوی نشان میدهد که غیرقابل پیشبینی بودن در الزامات خارج از قرارداد،شرط ضروری برای قوه قاهره نمیباشد )6.
4-الف)بررسی مسئله در حقوق فرانسه 4-الف-1)رویه قضایی تمایل رویه قضایی فرانسه بیشتر بر آن است که ممکن است پیشبینی رویداد،در الزامات خارج از قرارداد توانائی اجتناب از آن را فراهم نسازد{o1o}بنابراین،اساسا غیرقابل پیشبینی بودن جزء شروط اساسی قوه قاهره نمیباشد،بدین توضیح که اگر شرطی قابل پیشبینی بوده و بتوان از بروز خطرات ناشی از آن اجتناب کرد،حکم عقل بر اجتناب است،اما در شرایطی که با وجود پیشبینی امکان احتراز و اجتناب از ضرر مقدور نیست،پیشبینی ضرر چگونه میتواند،موجب مسئولیت شخص شود.
4-نتیجه اینکه آقای ژوردن با تحلیلی روشن از موضوع قابلیت پیشبینی و عدم آن و نقش هرکدام در اجتناب از حادثه به انتقاد از رای شعبه دوم مدنی دیوان کشور(13 ژانویه 2000)پرداخته مینویسد:هرچند غیرقابل پیشبینی بودن در بیشتر موارد موجب دفاع خوانده و در نتیجه رافع مسئولیت وی دانسته شده است اما در مواردی که هیچ کاری از دست هیچ کسی برنمیآید،چگونه میتوان شرطی جز غیرقابل دفع بودن،را برای تحقق قوه قاهره قائل شد و سپس نتیجه میگیرد که در مورد اخیر،مخالفت با معافیت خوانده کاملا غیرمنصفانه است )748.
با این حال،آراء صادره از شعبه دوم مدنی دیوان کشور فرانسه به ویژه آراء اخیر آن نشان میدهد که فعل حتی اگر مقصرانه نباشد به طور کامل و به شرط داشتن شرایط غیر قابل دفع بودن و غیرقابل پیشبینی بودن،میتواند موجب معافیت خوانده شود{o1o}بنابراین و با اثبات فقدان ارتباط سببیت معاف از مسئولیت است ),1591,duaezaM-255.