چکیده:
برخی از افراد و گروه های جامعه به منظور ارایه خدمات در عرصه های اقتصادی و اجتماعی و یا به دلیل ناتوانی و نیازمندی ناگزیرند در خارج از خانواده و در موسسات گروهی زندگی نمایند و میزان موفقیت این موسسات در درجه اول مبتنی بر توان پاسخگویی آنها در تامین نیازهای اولیه این خانوارها و بهره مند ساختن آنان از خدمات بهداشتی، درمانی و رفاهی می باشد. این امر نیز در صورتی امکان پذیر است که نیازهای مذکور با توجه به تعداد و ساختار جمعیتی آنان شناسایی شود، امکانات و تسهیلات لازم متناسب با این نیازها فراهم گردد و همزمان با روند رشد خانوارهای مذکور گسترش یابد. از این رو در تحقیق حاضر روند تحولات در تعداد و ساختار جمعیتی افرادی که تحت عنوان جمعیت موسسه ای در اقامتگاه های گروهی کشور (از قبیلتاسیسات نظامی و انتظامی، مراکز آموزشی شبانه روزی، برخی از مراکز درمانی و توانبخشی، آسایشگاه های سالمندان و بیماران روانی و نیز مراکز نگهداری کودکان بی سرپرست) به سر می برند طی سال های 85-1345 مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که تعداد جمعیت موسسه ای کشور در مدت زمان مذکور تقریبا 7 برابر گردیده و در این میان روند تحولات و میزان رشد در جمعیت گروه هایی مانند کودکان، جوانان 24-15 ساله، زنان و سالمندان سریع تر از دیگر گروه ها صورت گرفته و به تبعیت از افت و خیزهای اقتصادی_اجتماعی در برخی از دوره ها با نوسانات شدیدتری نیز همراه بوده است.واژگان کلیدی: ـ موسسات گروهی، جمعیت موسسه ای، میزان رشد، ترکیب سنی، ترکیب جنسی.
خلاصه ماشینی:
"یافتههای تحقیق1-روند تغییرات حجم"جمعیت مؤسسهای"کشور طی سالهای 85-1345 ازدیاد روزافزون جمعیت ایران و متعاقب آن جوانتر شدن ساختار سنی آن،شرکت رو به گسترشزنان در مراکز آموزشی و حرفهای،تغییر در ساختار و عملکرد نهاد خانواده و نیز از دست دادنبرخی از کارکردهای آن در زمینه حمایت و نگهداری از اعضاء ناتوان و نیازمند خود و به طورکلی تحولات سیاسی،اقتصادی و فرهنگی-اجتماعی از جمله عواملی بودهاند که موجب گردیدهاند تا در دهههای اخیر همواره بر شمار افرادی که در خارج از خانوارهای معمولی و در مؤسساتگروهی به سر میبرند افزوده گردد،به طوری که تعداد این افراد و به عبارتی حجم"جمعیتمؤسسهای"کشور طی دهه 55-1345 با نرخ رشدی سالانه معادل 8/5 درصد از 158879 نفر به358236 نفر افزایش یافته،در حالی که نرخ رشد جمعیت کل در این دهه برابر با 2/7 درصد بودهاست.
اما به طور کلیگروههایی که طی این فرایند جمعیتی سریعترین روند رشد را سپری نموده و یا به تبعیت از افت وخیزهای اقتصادی و اجتماعی از شدیدترین نوسانات برخوردار بودهاند عبارتند از گروههایکودکان زیر 15 ساله،جوانان 24-15 ساله،زنان و سالمندان(افراد بالای 65 ساله)که سیر تحولاتدر ساختار جمعیتی آنان به صورت زیر خلاصه میگردد1: در گروه کودکان:مجموعه کودکانی که در خارج از خانواده و در مراکز درمانی و آموزشی،پرورشگاهها،کانونهای اصلاحوتربیت و دیگر مؤسسات به صورت گروهی زندگی میکننددائما در حال افزایش بوده و سهم تعداد آنان از 5/5 درصد کل جمعیت مؤسسهای در سال 1345 به11/7 در سال 1385 افزایش یافته،که این روند افزایشی با تغییراتی در ساختار سنی-جنسی اینگروه از کودکان نیز همراه بوده و این تغییرات از دوجنبه قابل بررسی میباشد:اول اینکه درسرشماری سالهای 1345 و 1355 تعداد کودکان کوچکتر از 5 ساله در جمعیت مؤسسهای رقمقابل توجهی را به خود اختصاص داده بودهاند2،اما این رقم در سال 1365 و دهههای بعد از آندائما رو به کاهش نهاده و به موازات این سیر نزولی،تعداد کودکان 10 تا 14 ساله از روندیصعودی برخوردار گردیده است."