چکیده:
امروزه با پدیداری مفاهیمی همچون حکمرانی خوب به مثابه یکی از شروط اساسی توسعه پایدار،بحث نظارت و پاسخگویی سازمانهای متصدی امور عمومی بهعنوان یکی از ویژگیهای حکمرانی خوب،اهمیتی روز فازون یافته است.مؤسسات و نهادهای عموی غیر دولتی نیز بهعنوان یکی از ارکان حکمرانی از این نظر مستثنی نمیباشند و نظارت مالی بر اینگونه مؤسسات میتواند از ابزارهای مؤثر در پاسخگویی این مؤسسات قلمداد گردد.برای اثر بخش و کارآمد بودن نظارت مالی انتشار منظم اطلاعات،شفافیت مالی،بیان جنبههای عملیاتی برنامهها و نظارت توسط سازمانهای مستقل حسابرسی از ضروریات است،که این عوامل در سیستم نظارت مالی بر مؤسسات و نهادهای عمومی غیردولتی بسیار ضعیف و ناکافی هستند.مقاله حاضر سعی دارد با بررسی مفاهیم کلیدی در ارتباط با امور مالی این مؤسسات به بررسی نظارت مالی بر این مؤسسات و کارآمدی آنها بپردازد.
خلاصه ماشینی:
"در این خصوص دیوان محاسبات عهدهدار وظایفی همچون؛حسابرسی تمامی حسابهای درآمد و هزینه و سایر دریافت و پرداختها و نیز صورتهای مالی دستگاهها از نظر مطابقت با قوانین و مقررات مالی و سایر قوانین و ضوابط لازم الاجرا(ماده 2 قانون دیوان محاسبات کشور)،بررسی وقوع عملیات مالی در دستگاهها به منظور اطمینان از حصول و ارسال صحیح و به موقع درآمد و یا انجام هزینه و سایر دریافتها و پرداختها(ماده 3 همان قانون)، رسیدگی به موجودی حساب اموال و داراییهای دستگاهها(ماده 4 همان قانون)،بررسی جهت اطمینان از برقراری روشها و دستورالعملهای مناسب مالی و کاربرد مؤثر آنها در جهت نیل به اهداف دستگاههای مورد رسیدگی(ماده 5 همان قانون)،اعلام نظر در خصوص لزوم وجود مرجع کنترل کننده داخلی و یا عدم کفایت مرجع کنترل کننده موجود در دستگاههای مورد رسیدگی(ماده 6 همان قانون)،رسیدگی به حساب کسری ابواب جمعی و تخلفات مالی و هرگونه اختلاف حساب مأمورین ذیربط دولتی در اجرای قوانین و مقررات (ماده 7 همان قانون)،تهیه تفریغ بودجه سالانه بوسیله بررسی حسابها و اسناد و مدارک و تطبیق با صورت حساب عملکرد سالانه بودجه کشور و همچنین تهیه گزارش تفریغ بودجه سال قبل به انضمام نظرات خود و تسلیم آنها به مجلس شورای اسلامی(ماده 401 همان قانون).
اما در مورد آن قسمت از بودجه مؤسسات عمومی غیردولتی که در بودجهی کل کشور منعکس نمیشود نیز اساسنامه یا قانون موجد آنها در خصوص نظارت پسینی بر برنامهی مالی آنها اغلب متکی به این روش است که گزارش عملکرد مالی توسط ارکان اجرایی مؤسسه نظیر هیأت مدیره یا مدیر عامل(یا هردو)یا مسئول مالی نظیر خزانهدار تهیه و جهت بررسی و تصویب به مجمع عمومی یا هیأت امناء و یا بالاترین رکن تصمیمگیرندهی آن مؤسسه یا بازرس قانونی مؤسسه ارسال میگردد."