چکیده:
پس از هر سرشماری و گردآوری دادهها،باید به ارزیابی آنها پرداخت تا مشخص گردد که اطلاعات به دست آمده از درستی و کارآیی لازم برخوردارند یا خیر.روشهای ارزیابی دادههای سرشماری متنوعاند.برخی از این روشها،متکی به دادههای به دست آمده از همان سرشماری هستند که در این مقاله،بر همین روشها تأکید شده و به ارزیابی سرشماری سال 1385 کل کشور به تفکیک جنسیت در مناطق روستایی و شهری پرداخته شده است.در این بررسی،روشها و شاخصهایی چون شاخص ویپل،شاخص مایرز و هرم سنی به تفکیک سنین منفرد در ارزیابی سرشماری برمبنای سنین منفرد به کار گرفته شد و معلوم گردید که تمایل به گرد کردن و اشتباه گزارش دادن سن بهطور کلی به مقدار کم وجود دارد ولی با افزایش سن تشدید میگردد.شاخص نسبت جنسی،شاخص نسبت سنی و شاخص ارقام ترکیبی سازمان ملل در ارزیابی سرشماری برمبنای گروههای سنی 5 ساله مورد مطالعه قرار گرفت.براساس شاخص نسبت جنسی مشخص شد که انحراف از الگوی مورد انتظار در سنین کمتر از 50 سالگی فقط در گروه سنی 24-20 ساله مناطق شهری تا حدی زیاد است و در بقیهی سنین به الگو نزدیک است.در سنین بالاتر از 50 سالگی هم انحراف تشدید میشود. شاخص نسبت سنی حکایت از انحراف از 100 در دو گروه سنی 19-15 و 24-20 ساله در بین همهی گروهها داشت.شاخص ارقام تلفیقی نیز بهبودی در دادهها را آشکار ساخت.نتیجه آنکه،نیاز به تسطیح و تصحیح دادههای سرشماری در سنین بالا در تمام گروهها بهویژه زنان در مناطق روستایی احساس میشود.
خلاصه ماشینی:
"تجزیه و تحلیل دقیقتر دادههای سرشماری سال 5831 کل کشور به تفکیک جنسیت و مناطق شهری و روستایی را میتوان از طریق نمودار شمارهی 3 انجام داد که در اصل همان ستون آخر جدول مایرز یا ستون انحراف از 01 درصد مورد انتظار در هر رقم را نشان میدهد.
نمودار شمارهی 3:انحراف از 01 درصد مورد انتظار در ارقام مختوم به 0 تا 9 برمبنای شاخص مایرز به تفکیک جنسیت و مناطق شهری و روستایی در سرشماری 5831 (به تصویر صفحه مراجعه شود) شاخص کلی مایرز به صورت اولیه و اصلاح شده در مناطق مورد بررسی برای هر دو جنس به صورت مجزا محاسبه شده و در جدول شمارهی 3 ارایه شده است.
تحلیل و ارزیابی دقیقتر دادههای سرشماری براساس شاخص نسبت جنسی در گروههای 5 ساله را میتوان از طریق نمودار شمارهی 4 انجام داد،نموداری که شاخص مدنظر را در مناطق یاد شده ارایه کرده و وضعیت آنها را نسبت به الگوی مورد انتظار(خطوط نقطهچین)نشان داده است.
جدول شماره 4:تحلیل نسبتهای جنسی به تفکیک مناطق شهری و روستایی در سرشماری 5831 (به تصویر صفحه مراجعه شود) روند تغییرات در سنین 02 تا 45 سالگی در مناطق شهری و روستایی کاملا متضاد است به این ترتیب که؛در مناطق روستایی شاخص نسبت جنسی در گروه سنی 42-02 ساله اندکی بیش از ارقام مورد انتظار است و پس از آن بهطور مداوم کاهش مییابد،در حالیکه این روند در مناطق شهری برعکس است."