چکیده:
نقاشی معاصر ایران،در زمان کنونی،از جریانهای مختلفی گذر کرده یا درحال تجربهی شیوههای گوناگونی میباشد؛در این فراز و نشیب،جریانی-بهصورت متناوب-حیطهی خود را گسترش داده است که آن،گرایش به هنر گذشته ایران و استفاده از عناصر تصویری و شیوههای ترسیمی مربوط به آن در نقاشی معاصر میباشد.آنچه به نظر قابل تأمل میرسد،تعریف و تبیین میزان ارتباط نقاشی معاصر ایران با گذشتهی هنری این سرزمین است.روشن است که تنها تعاریف مشخص و مرزبندیهای دقیق میتواند موفقیت را در این عرصه در پی داشته باشد.
تحقیق پیرامون این بحث،مبتنی بر این فرضیه است که نشانههای هنری گذشته در نقاشی معاصر-در اغلب موارد-با شناخت صحیح همراه نبوده و در بیشتر موارد با برداشتی ناقص از اصول سنت و گاه خارج از این اصول،بیشتر در بحث فرمهای ظاهری و صور سطحی ماندهاند. به نظر میرسد اغلب این آثار،بدون دستیابی به عمق پیشینهی هنری ایران و شناخت مبانی صوری و معنوی آن خلق شدهاند که از پشتوانهی لازم جهت تداوم و ماندگاری برخودار نیستند.همچنین،بهکارگیری برخی از عوامل سنتی ایرانی-بدون درک جایگاه و نقش آنها-با عنوان هویت،نتوانسته در نقاشی معاصر کارکرد مطلوبی را داشته باشد. آنچه در این جستار میآید،درک مبانی نظری و سیرهی هنرمندان سنتی و تحقیق لازم در این عرصه میباشد که درنهایت،موجب نوآوری و یافتن امکانات بیانی غنیتری گردد.
خلاصه ماشینی:
(به تصویر صفحه مراجعه شود) آیدین آغداشلو امروزه در عصر رسانهها،این سوال مطرح میشود که نقاشی ایرانی بعداز گذشت یک قرن تحول و تغییر،و در مقطعی که نسل جوان هنرمند امروز با دستیابی به امکانات تکنولوژیک و قدرت رسانهها،حتی قادر به ترک بوم نقاشی شدهاند،چگونه میتوان از نگارگری انتظار داشت بیآنکه قالبها و ساختارهای اصلی خود را ترک نماید،بستر و پایگاه مطمئن و پویایی برای تحو لات آتی هنر تصویری ایران باشد.
حمایتهای مستقیم و غیرمستقیم برخی از کارگزاران فرهنگی-هنری نیز پس از انقلاب نتوانسته است هنوز کمک کند که این احساس نیاز به کسب هویت ایرانی در مقولهی هنرهای تجسمی به درستی تبیین شود و ماهیت آن معلوم گردد و نهضتی راهگشا و زنده و عمیق در حیطهی نقاشی معاصر ایران ایجاد کند.
به نظر میرسد که برای رسیدن به هنری که بتواند با حفظ هویت ملی،در عرصهی جهانی هنرهای تجسمی نیز عرض اندام کند راهی بس طو لانی پیشروی نقاشان و هنرمندان ایرانی قرار دارد"01 اما اگر قرار باشد سوالی در مورد چگونگی استفاده از عناصر نگارگری در نقاشی معاصر طرح شود بهطور قطع جوابهای متعدی را دربر خواهد داشت؛نگارنده این سطور،نظر بر سلامت آثار دارد؛به شکلی که در راستای یک مسیر جهتدار که در پس آن،تفکری آگاهانه نهفته است،و با دوری از مورد بازی قرار گرفتن فرمها،سادگی شأن عناصر بومی و سنتی ایرانی حفظ شود؛اینچنین میتوان یقین داشت حرمت آنها که بیشک ریشه در ذات سنتی و اصالت زیبایی شناختیشان و قدرتی معنوی دارد،نادیده گرفته نخواهد شد.