چکیده:
تحلیل محیط خارجی و داخلی سازمانها و شناسایی و ارزیابی عوامل استراتژیک چهارگانه-شامل فرصتها و تهدیدات برونسازمانی و نقاط قوت و ضعف درونسازمانی-یکی از ارکان اساسی فرآیند برنامهریزی استراتژیک و زمینهساز تدوین راهبردهاست.مقالهء حاضر،گزارش پژوهشی است که بهمنظور شناسایی و ارزیابی عوامل استراتژیک توسعهء خدمات الکترونیک در سطح شهرداریهای مناطق تهران،انجام پذیرفته است.بدین منظور،نخست به بررسی اجمالی ادبیات و تشریح چارچوب علمی تحقیق پرداخته و سپس یافتههای مراحل مختلف پژوهش ارائه شده است.
طی مراحل تحقیق،ابتدا زمینهها و مسائل کلیدی برونسازمانی و درونسازمانی که دارای تأثیرات احتمالی و بالقوه بر توسعهء خدمات شهرداریهای الکترونیک هستند،تعیین گشته و اهمیت و نحوهء تأثیرگذاری آنها نیز تشریح شده است.سپس عوامل استراتژیک چهارگانه را بر اساس مسائل کلیدی و تأثیرگذار،شناسایی نموده و تشریح جامع و مبسوطی از فرصتها و تهدیدات برونسازمانی و همچنین نقاط قوت و ضعفهای درونسازمانی،به همراه شواهد عینی و مصادیق عملی آنها،ارائه شده است.در نهایت نیز اثربخشی و اهمیت نسبی هر یک از این عوامل در حیطهء صنعت مربوطه(وزن)و نحوهء مواجهه یا مدیریت هر عامل توسط شهرداریهای مناطق(امتیاز)،مطابق الگوی پیادهسازی ماتریسهای ارزیابی عوامل خارجی و داخلی،مورد ارزیابی قرار گرفته است.بدین ترتیب ضمن تحلیل و جمعبندی یافتههای پژوهش،عوامل استراتژیک چهارگانه براساس عملکرد آنها رتبهبندی شده و مهمترین عوامل سوقدهنده و بازدارندهء شهرداریهای مناطق در راستای توسعهء خدمات شهرداریهای الکترونیک در سطح مناطق تهران،معرفی شده است.
خلاصه ماشینی:
"عوامل تأثیرگذار کلان در حوزهء«فناوری» -سطح ارتباط با مراکز علمی-تحقیقاتی،مراکز آموزش عالی،خبرگان و صاحبنظران مسائل شهری و فناوری اطلاعات و ارتباطات و میزان تمایل آنان به همکاری و مشارکتهای علمی و اجرایی در راستای توسعهء خدمات تعاملی شهرداری الکترونیک؛ -وجود زیرساختهای فنی مورد نیاز جهت توسعهء خدمات شهرداری الکترونیک در سطح مناطق مختلف شهر تهران(شبکههای ارتباطی سریع و مطمئن،بهویژه شبکههای بیسیم و خطوط فیبرنوری)؛ -میزان برخورداری و دسترسی سایر نهادها و سازمانهای دولتی و خصوصی ارائهدهندهء خدمات از امکانات فنی مورد نیاز جهت توسعهء خدمات شهرداری الکترونیک(با تأکید بر استقرار و توسعهء خدمات الکترونیکی تعاملی و یکپارچه)؛ -سطح بهرهمندی و دسترسی شهروندان به امکانات و تجهیزات مورد نیاز بهصورت شخصی(رایانهء شخصی، خطوط ارتباطی و دسترسی به اینترنت و مواردی از این دست)؛ -وجود امکانات و تسهیلات فنی جهت دسترسی شهروندان به خدمات الکترونیک از طریق بخش عمومی (امکانات مراکز عمومی مانند مراکز آموزشی،فرهنگسراها، کتابخانهها،کافینتها،کیوسکهای اینترنتی،دفاتر ارائهء خدمات دولت الکترونیک).
سیاستها و حمایتهای شهرداری و شهردار تهران در راستای گسترش خدمات شهرداری الکترونیک -تدوین برنامههای توسعهء فناوری اطلاعات و ارتباطات و اقدامات صورتگرفته توسط شهرداری تهران؛ -منشور فناوری اطلاعات شهرداری تهران و طرح جامع فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران؛ -توجه به اهمیت و نقش مثبت گسترش خدمات تعاملی شهرداری الکترونیک بر کاهش معضلات کلان شهر تهران (از جمله ترافیک شهری و تبعات وسیع اجتماعی،اقتصادی و زیستمحیطی آن)بهعنوان یکی از محورهای اصلی اهداف و اقدامات شهرداری تهران؛ -توجه به توسعهء خدمات شهرداری الکترونیک در راستای فرهنگ شهروندمداری نهادهای مدیریت شهری تهران؛ -به گفتهء شهردار تهران:«نگاه شهرداری به عملکرد خود،یک نگاه خدماتمحوری است که با توسعهء این بخش و مکانیزه کردن آن،این امکان برای شهرداری بیشتر فراهم خواهد شد»؛ -بنابر اظهارات مصاحبهشوندگان:«رویکرد نهادهای مدیریت شهری تهران در حوزهء خدمات،رویکردی غیرانتفاعی بوده و اصل بر توسعه و بهینهسازی خدمات از طریق جستجوی فرصتها و راهکارهای تأمین منابع مالی است»؛ -تأکید و پیگیری مجدانهء شهردار تهران در راستای توسعهء خدمات الکترونیک شهرداری و تحقق شهر الکترونیک تهران؛از جمله: -تعیین ضربالعجل برای راهاندازی سابپرتالهای شهرداریهای مناطق و اتصال آنها به پرتال مرکزی شهرداری؛ -اقدامات تشویقی چون برگزاری جشنوارهء سابپرتالهای شهرداری تهران و تقدیر از فعالیتهای شهرداریهای مناطق."