خلاصه ماشینی:
"1-تاریخ تدوین شهرستانهای ایرانشهر همانطور که گفته شد این متن برای آخرین بار در قرن دوم هجری/هشتم میلادی تدوین شده،زیرا از شهر بغداد و منصور خلیفهء عباسی در آن نام برده شده است.
با نگاهی به وضع تقسیمات استان فارس در این متن میتوان به چند موضوع دیگر دربارهء تاریخ تدوین آن اشاره کرد:میدانیم که در زمان قباد و فرزند او خسرو انوشیروان، شاهنشاهی ساسانی به چهار کوست تقسیم شد و کتاب شهرستانهای ایرانشهر نیز براساس همین تقسیمات تألیف شده است که دربارهء آن در قسمت بعدی سخن خواهد رفت.
آنچه مهم است تعداد شهرستانهاییست که در این متن ذکر شده است(41-44): شهرستان استخر را اردوان شاه اشکانیان(پهلویان)ساخت، شهرستان دارابگرد را دارای دارایان ساخت، شهرستان بیشاپور را شاپور پسر اردشیر ساخت، شهرستان گور،اردشیر خره را اردشیر بابکان ساخت،2 از طرف دیگر میدانیم که در زمان قباد کتابی به فرمان او دربارهء جغرافیا به کتابت رسیده است،3اما نمیدانیم که آیا آن کتاب همین شهرستانهای ایرانشهر است یا نه.
4پس اگر ما در متن شهرستانهای ایرانشهر نام چهار شهرستان را داریم،به احتمال زیاد این نشاندهندهء آن است که شهرستانهای ایرانشهر قبل از اصلاحات قباد و خسرو انوشیروان به کتاب درآمده است و یا منبع آن از روی کتابی دیگر که قدیمیتر بوده نوشته شده است و کاتبان فراموش کردهاند که شهرستان جدید را در آن بگنجانند.
در این سهلانگاری توسط ساسانیان،ایرانشهر به جای خوانیره جای گرفته و مرزهای ایران به صورت عجیبی وسعت یافته و یک تصور متفاوت از اوستا و مرزهای معمول ایرانشهر به وجود آمده است که با سقوط دولت ساسانی نیز بر جای مانده و در متون حماسی نیز از آن یاد شده است."