چکیده:
شیوع چاقی، پرفشاری خون، سطح فعالیت بدنی، و برخی رفتارها و ویژگی های مرتبط با سبک زندگی در 1218 نفر از رانندگان حمل و نقل عمومی درون شهری (رانندگان تاکسی) تهران (میانگین سن شرکت کنندگان 42.5±12.3 سال و وزن آنها 78.9±14.6 کیلوگرم) بررسی شد. درجه چاقی به شکل خود گزارش دهی و بر اساس رابطه قد به وزن، رفتارهای سبک زندگی، و عوامل دموگرافیک با پرسش نامه برگرفته از مطالعه آدامی و کوردرا (2003) منطبق با شرایط غذایی و سبک زندگی مدیترانه ای و سازگار با شرایط فرهنگی ایران، و فشار خون با فشارسنج دستی ارزیابی شدند. دامنه سن افراد بین 21 تا 71 سال بود. سن کمتر از 35 سال جوان، 36 تا 50 سال میان سال و بیشتر از 50 سال سالمند تعریف شدند. اضافه وزن با شاخص توده بدن 25-29.9kg/m2 چاقی با شاخص توده بدن ³30kg/m2 تعریف شد. پرفشاری خون نیز بر اساس معیار سازمان بهداشت جهانی مشخص شد. برای بررسی اختلاف و روابط معناداری بین متغیرها از آزمون های تحلیل واریانس کروسکال والیس، t استودنت، c2 و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. یافته ها نشان داد شیوع چاقی، اضافه وزن، مجموع چاقی و اضافه وزن و پرفشاری خون به ترتیب 40.6، 26.6، 67.2 و 35.4 درصد است. شیوع چاقی، اضافه وزن و پرفشاری خون با افزایش سن، کاهش فعالیت بدنی، سابقه بیماری های مرتبط با قلب و عروق، پایین بودن سطح سواد، افزایش درآمد و بیشتر بودن تعداد اعضای خانواده بیشتر می شد (P<0.05). همچنین، بین چاقی و پرفشاری خون در همه گروه های سنی رابطه معناداری وجود داشت (P<0.0001) و بیشترین شیوع چاقی (50.3 درصد) و پرفشاری خون (71.1 درصد) در گروه سنی بیشتر از 50 سال مشاهده شد (P<0.05). و بالاخره در همه گروه های سنی بیشترین درصد شیوع پرفشاری خون در افراد چاق مشاهده شد. به طور کلی، 67.2 درصد رانندگان تاکسی شهر تهران دارای اضافه وزن وچاق بودند. بین الگوهای غذایی و مقادیر شاخص توده بدن رابطه معناداری وجود نداشت. اما بین چاقی و برخی عادت های غذایی مانند مصرف غذاهای پرچرب و شیرینی جات، میان وعده ها، و دسر بعد از غذا رابطه مثبت (P<0.05) و با انجام فعالیت بدنی منظم و افزایش مراقبت های غذایی بدون توجه به کیفیت آنها، رابطه منفی وجود داشت. به نظر می رسد پیشگیری از چاقی که یکی از مهم ترین مشکلات تهدیدکننده سلامت عمومی است، همچنین پیشگیری از عواملی که موجب شیوع آن می شوند، مانند عادت های غذایی نامطلوب و کمبود فعالیت بدنی، بیش از پیش در جامعه ایرانی ضرورت دارد تا از بروز بیماری های مرتبط با آنها جلوگیری شود.
خلاصه ماشینی:
"شیوع چاقی و اضافهوزن بر اساس ویژگیهای دموگرافیک و رفتارهای سبک زندگی متغیر 25> IMB 9/29-25 IMB 30< IMB مجموعتعداددرصدتعداددرصدتعداددرصدتعداددرصد*eulav p پرفشاری خون(90/140 میلیمترجیوه)544/131186/362605/524324/350001/0>فعالیت بدنی0001/0ناکافی1599/143311/315729/5310622/87متوسط561/43287/21459/341296/10زیاد117/4093/3379/25272/2سطح سواد002/0بیسواد136/21196/31286/46609/4ابتدایی314/25297/23628/501220/10راهنمایی4682/19978/41893/382320/19دبیرستان2890/451976/301563/246427/51دانشگاه934/57463/28232/141623/13مجموع4727/383888/313584/2912180/100وضعیت تأهل002/0مجرد869/46518/27461/251830/15متأهل،2 نفر362/26529/37497/351372/11متأهل،3 نفر997/221567/351815/414368/35متأهل،4 نفر و بیشتر878/181683/362078/444629/37مجموع3083/254270/354836/3912180/100 ادامه جدول 2 متغیر 25> IMB 9/29-25 IMB 30< IMB مجموعتعداددرصدتعداددرصدتعداددرصدتعداددرصد*eulav p نوع مسکن039/0شخصی1062/241319/292019/454380/36استیجاری1766/292199/361984/335937/48سازمانی548/28595/31745/391874/15مجموع3366/274096/334738/3812180/100درآمد ماهیانه(هزارتومان)0001/642<0150/37616/34519/281764/14299-1501019/321095/35975/313072/25449-3001669/351122/241848/394629/37599-450429/28344/23696/471459/271>11600/21345/26673/521285/10مصرف روزانة سیگار0001/0غیرسیگاری1296/41969/30854/273104/25(مقدار معمولی)1268<20/172714/383086/437058/57(بیشازحدمعمول)596>20/25826/35897/382306/16سابقة بیماری قلبی(فردی)001/0خیر3498/441525/192786/357790/36بلی968/211668/371773/404390/64مجموع4455/363181/264553/3712180/100سابقةبیماریقلبی(خانوادگی)0001/0>خیر2612/521536/30862/175001/41بلی1882/262996/412311/327189/58مجموع4498/364521/373170/2612180/100وضعیت خواب059/0نامنظم131/3496/23161/42381/36 ساعت >1822/342245/591267/235327/438-6 ساعت1018/261293/341468/383768/308 ساعت <614/22742/271373/502723/22*از آزمون 2 برای دادههای طبقهای و از آزمون کروسکالوالیس برای دادههای پیوسته استفاده شد.
شیوع پرفشاری خون(مقادیر درصدی)بر اساس سن و ویژگیهای دموگرافیک و رفتارهای سبک زندگی جوان میانسالسالمندفشارخون مطلوب(256 نفر) پرفشاری خون(56نفر) * eulav p فشارخون مطلوب(418 نفر)پرفشاری خون(220 نفر) * eulav p فشارخون مطلوب(112 نفر)پرفشاری خون(156 نفر)* eulav p سن(سال)5/291/28059/7<0/424/4421/4<0/562/59001/0>شاخص تودة بدن(2 )m/gk 3/2 3/235/2 6/24001/1<0/2 2/278/2 1/29001/7<0/3 3/301/4 6/32002/0>فشارخون سیستولی( )gH mm 19 11821 135017/17<0 12520 13701/19<0 12924 141001/0>فشارخون دیاستولی( )gH mm 11 8212 9102/10<0 8412 9104/13<0 8913 95002/0>فعالیت بدنی(%) 0001/001<0/0001<0/0>کم7/117/453/103/469/79/15متوسط5/381/383/388/404/364/37زیاد8/492/165/519/127/558/10سطحسواد(%) 012/0003/001<0/0>بیسواد8/46/76/55/74/61/8ابتدایی2/161/233/202/247/402/42راهنمایی7/194/234/349/335/333/29دبیرستان6/367/302/274/259/162/17دانشگاه7/222/154/120/94/22/3وضعیتتأهل(%) 02/078<0/042<0/0>مجرد3/410/256/377/256/311/27متأهل،2 نفر4/297/217/309/264/242/22متأهل،3 نفر6/121/242/177/209/212/24متأهل،4 نفر و بیشتر7/162/294/146/269/235/26 ادامه جدول 4 جوان میانسالسالمندفشارخون مطلوب(256 نفر) پرفشاری خون(56نفر) * eulav p فشارخون مطلوب(418 نفر)پرفشاری خون(220 نفر) * eulav p فشارخون مطلوب(112 نفر)پرفشاری خون(156 نفر)* eulav p نوعمسکن(%) 049/0011/0041/0>شخصی2/416/375/501/333/591/56استیجاری9/473/462/285/412/184/23سازمانی8/101/163/214/254/225/20درآمد ماهیانه(هزارتومان%)0002/002<0/0004/2<0150/243/252/278/260/239/21299-1507/239/221/216/216/205/19449-3001/203/217/182/177/194/18599-4502/181/192/176/171/193/8>20600/134/118/158/167/179/19مصرفروزانة سیگار(%)002/0001/0001<0/0>غیر سیگاری6/673/158/476/164/492/27(مقدار معمولی)1<20/193/288/211/343/365/18(بیشاز حد معمول)3>20/134/564/303/493/143/54سابقة بیماری قلبی(فردی%)001/011<0/001<0/0>خیر9/866/777/879/727/769/60بلی1/134/223/121/273/231/39 ادامه جدول 4 جوان میانسالسالمندفشارخون مطلوب(256 نفر) پرفشاری خون(56نفر) * eulav p فشارخون مطلوب(418 نفر)پرفشاری خون(220 نفر) * eulav p فشارخون مطلوب(112 نفر)پرفشاری خون(156 نفر)* eulav p سابقة بیماری قلبی(خانوادگی%)021/041<0/001<0/0>خیر7/619/566/597/529/588/50بلی3/381/434/403/471/412/49وضعیت خواب(%)001/0001<0/0001<0/0نامنظم1/122/346/125/265/130/416 ساعت >1/273/246/256/231/243/278-6ساعت2/368/199/376/197/355/108 ساعت <7/246/219/233/207/262/11*از آزمون 2 برای دادههای طبقهای و از آزمون کروسکالوالیس برای دادههای پیوسته استفاده شد."