خلاصه ماشینی:
"از آنجا که نشانههایی ازگرویدن اقوام ترک به آیین بودا در این ناحیه در دست است،تاریخشناسان برآنند که دین بودا و هنر یونانی-بودایی از طریق ترکهای ترکستان چین(نخست بودایی و سپس مسلمان)،و از سرزمین بلخ به چین و سپس به ژاپن راه یافته است.
در مورد آیین بودایی چینی باید گفت که یقین است که اقوام ایرانی در انتشار این دین هندی در چین نقش مهمی داشتهاند.
نخستین مترجم بزرگ متنهای بودایی به چینی،کسی که در پایتخت چین در قرن دوم میلادی بیش از بیست سال زحمت کشید و مکتبی نیز بوجود آورد،شاهزادهای ایرانی بود که نامش در متون چینی آن شی گائو ( An Shigao )آمده و همروزگارانش او را به نام«شاهزادهء پارتی»4میشناختند.
در قرن چهارم با سفر فارسی ان( Fa Xian )به غرب،زیارت بوداییهای چینی از سرزمینهای مقدس هند نیز آغاز شد و کسانی مانند فارسی ان و سوان زانگ( Xuan Zang ) به سرچشمهء آیین خود دست یافتند و از میانجیگری مترجمان ایرانی بینیاز شدند.
از اینرو، میتوان گفت،کلیسای مسیحی تنها از صورت سامی مانویت اثر پذیرفته و این آیین به شکل ناب ایرانی خود به آسیای میانه و چین رسیده است.
بوده است و ایرانیان در دوران پیش از اسلام نیز به زبان خود آیینهای بودایی و نسطوری و زرتشتی و مانوی را در چین رواج دادند.
These de Doctorat de Chinois, Institut National des Langues et Civilisations Orientales,Paris, Compendium des Doctrines et Religion du Bouddha de Lumiere, Mani, پانویسها: (1).
Zhi Pan,Fozu tong ji(Annales des patriarches du Bouddhisme),Tripitika de Tokyo,chap."