خلاصه ماشینی:
"حمید دباشی دیدگاهی بر افکار اجتماعی ملا صدرا: نظامی اجتماعی در جهانی سرمدی غیر هفتاد و دو ملت کیش او تخت شاهان تختهبندی پیش او مولانا جلال الدین رومی از مشخصات بارز جوامعی که دیگر در محدودهء سنتهای مقدس و الهی تعریف و تثبیت نمیشوند و اکنون دیدگاههایی تاریخی و عقلایی1حاکم بر ضوابط و روابط و نهادهای خرد و کلان آنهاست یکی نیز اضمحلال تدریجی آن جهانبینی همه شمولی است که فرد و جامعه و فرهنگ2و جهان هستی را به یکباره در هالهای همگون و پیوسته تعریفی ازلی و ابدی میکند و زندگی زمینی را علی رغم همهء پیچ و خمها و پستی و بلندیهایش با عوالم و رجاوند و سرمدی پیوندی پویا و استوار میدهد.
ولی در عین حال باید توجه داشت که ارتباط درهم بافتهء ارکان مختلفهء یک جامعه برای ملا صدرا اولا منشعب از مشیت الهی و ثانیا خود رهنمودی به وجود رابطهای تصاعدی بین جامعه و ذات اقدس خداوندی است:بدین معنی که بافت متشکل از سلولهای زندهء یک جامعه که خود حیاتی و حیاتبخش است همچون دیگر پدیدههای زنده و پویا وجود واجب الوجودی را ایجاد میکند.
بدین ترتیب به عقیدهء ملا صدرا وظایف و عملکرد اجتماعی پیامبران عبارت است از:آوردن شرع الهی و برقراری نظام اجتماعی براساس ضوابط و قوانین ازلی آن؛از طریق این شرع تعیین کردن خطمشیی که متضمن خیر و رفاه بشر در دنیا و رستگاری وی در آخرت است؛رهنمون ساختن بشر بسوی حضور سرمدی ایزدی براساس این اعتقاد که همجواری با ذات الهی بالاترین هدف بشر زمینی است؛و بالاخره بر حذر داشتن آنها از روزی که مستوجب غضب الهی شوند."