خلاصه ماشینی:
"ولی یقینا اطلاعات ما دربارهء مطالب زیر چنانکه باید و شاید کامل نیست:آیا مسلمانان دیگر کشورها،اعم از شیعه و سنی،این لقب را برای روحانیون درجه اول خود بکار میبرند؟آیا در بین مسلمانان،استعمال لقب «آیت الله»سابقهای کهن دارد؟از چه تاریخی این لقب مورد استفاده روحانیون قرار گرفته است؟آیا برای بکار بردن آن دلیلی نیز اقامه گردیده است؟و اصولا یک روحانی با چه سوابق تحصیلی و تجربی به کسب عنوان«آیت اللهی»نائل میآید؟چه مرجعی این عنوان را به شخص موردنظر اعطاء میکند؟و آیا بجز«آیت الله»القاب دیگری نیز برای روحانیون مسلمان در گذشته و حال بکار رفته است؟و اگر چنین است طبقهبندی این عناوین از طرف چه مرجع یا مراجعی صورت میگیرد،و در تحت چه شرایطی روحانیی به دریافت هریک از این القاب نائل میگردد و از مرتبهای به مرتبهء بالاتر ارتقاء مییابد؟آیا آیت الله عالیترین لقبی است که در روزکار ما برای روحانیون بکار میرود یا نه؟و موضوعهایی از اینگونه.
و چون نوبت به دوران مشروطیت و مبارزهء مردم برای تأسیس عدالتخانه و اجرای قانون و تفکیک قوا و امثال آن میرسد،ضمن ادامهء شیوهء گذشته-یعنی عدم استعمال لقب-یا بکار بردن همان لقب رایج در دورهء قاجاریه،کموبیش نشانههایی بچشم میخورد حاکی از آنکه روحانیون بزرگ شیعه در ایران درصددند برای طبقهء خود لقب یا القابی عام دست و پا کنند و در نتیجه بمرور زمان کمتر موردی دیده میشود که روحانئی را مانند دیگر خلایق فقط با اسم خودش بیافزون لقب یا القابی یاد کنند،و آهنگ این کار چنانکه در صفحات بعد خواهیم دید در پنجاه شصت سال اخیر در ایران سریعتر میگردد."