چکیده:
تدوین سند آمایش سرزمین استان قزوین از سال 1386 شروع و مطالعات اولیه آن در سال 1392 به اتمام رسید. در این مطالعات، وضع موجود، توان اکولوژیک، آیندهنگری و سیاستگذاری آمایش و ساختار اجرایی استان آمده است. پیشتازی استان قزوین در تدوین سند، عدم شکلگیری گفتمان علمی، نبود نمونههای انجامشده قبلی و نیز عدم تصریح در سیاستهای ملی، منجر به ایجاد مسائل و مشکلات مختلفی در سند شده است. بدین سبب ازآنجاییکه اسناد آمایش سرزمین در توسعه بلندمدت هر منطقه و سرنوشت مردم آن تأثیر بسزایی دارند، لازم است همواره موردنقد کارشناسان و خبرگان قرار گرفته و بهروزرسانی گردد. لذا این مطالعه در مباحث نظری از روش اسنادی و برای نقد سند از مصاحبه عمیق با خبرگان و متخصصین (روش کیفی) بهره برده است و در نهایت برای تحلیل و جمع بندی آن از نرمافزار مکس کیودا استفاده کرده است. نتایج مطالعه در دو بخش ارائه شده است. یکی نقد سند بر اساس مؤلفههای اصلی حکمرانی منطقهای و دیگری سایر مسائل در خصوص تدوین اسناد استانی. در بخش اول به برنامهریزی یکپارچه چندبخشی، تمرکززدایی، توسعه پایدار، مشارکت عمومی، ثبات سیاسی، آمار و اطلاعات منطقهای، توجه به ظرفیتهای طبیعی و در بخش دوم به منطقه بندی طبیعی، تعارض اسناد، ظرفیت مناطق در تحقق الگوی حکمرانی منطقهای پرداخته شده است.
The compilation of Qazvin province land use planning document started in 1386 and its preliminary studies were completed in 1392. In these studies, the current situation, ecological capacity, future foresight and politicization of the purpose and executive structure of the province are mentioned. The leadership of Qazvin province in compiling the document, the lack of formation of scientific discourse, the lack of previous examples and the lack of clarification in national policies have led to the creation of various issues and problems in the document. For this reason, since the documents of land use planning have a significant impact on the long-term development of each region and the fate of its people, it is necessary to always be criticized by experts and updated. Therefore, this study used documentary method in theoretical topics and in-depth interviews with experts (qualitative method) for document criticism and finally used Maxqda software to analyze and summarize it. The results of the study are presented in two parts. One is the criticism of the document based on the main components of regional governance and the other is other issues related to the compilation of provincial documents. In the first part: integrated multi-sector planning, decentralization, sustainable development, public participation, political stability, regional statistics and information, attention to natural capacities, and in the second part: natural zoning, conflict of documents, the capacity to realize regional governance.
خلاصه ماشینی:
در کشورهای در حال توسعه ، به ویژه سرزمین ایران که امکانات منطقه ای شناخته نشده و در پی آن مزیت نسبی منطقه ای شکل گرفته است و سرزمین ناشناخته نیز در پهنه سرزمین ایران فراوان است ، فقط توجه کردن به رشد و توسعه ملی بدون پرداختن به توسعه منطقه ای نمیتواند منطقی و عاقلانه تلقی شود؛ بنابراین به نظر میرسد همان طور که کشورهای اروپای نیز رویکرد دوم را برگزیده اند و امروزه علاوه بر سیاست گذاری و برنامه ریزیهای دقیق منطقه ای، آمایش اروپا را به عنوان مهم ترین رویداد برنامه ریزی فضایی کلان تدوین و اجرا میکنند، رویکرد دوم نیز برای ایران مفیدتر خواهد بود.
آیا ارزیابی های زیست محیطی در تدوین سند مورد توجه بوده است ؟ ـ نقش مردمی و مشارکتی به عنوان یکی از عناصر حکمرانی منطقه ای ، چه میزان در سند لحاظ شده است ؟ ـ باتوجه به تعریف منطقه مبتنی بر حوزه آبریز و با نگاه به اینکه تقسیمات سیاسی مبنای تدوین اسناد منطقه ای قرار گرفته است ، آیا تعاملی برای تدوین سند با دیگر استان ها و مناطق برای این منظور در تدوین سند برقرار شده است ؟ مبانی نظری و پیشینه تجربی مبانی نظری مبانی نظری قابل ارائه برای این مطالعه شامل سه موضوع فرایندهای برنامه ریزی، حکمرانی و اجرا است .