چکیده:
نگریستن به محیط اطراف میتواند بهسان اندوخته ی بصری در ذهن هنرمند وجود داشته باشد و این اندوختهی بصری در ذهن هنرمند خلاق میتواند منجر به آثار بدیعی گردد. یکی از هنرمندانی که در عرصه ی نگارگری ایرانی صاحب سبک و خلاقیت بوده، سلطان محمد است که با دیدن آثارش، به ویژه کوه ها و صخره های این آثار، بی درنگ میتوان دریافت که اثر از آن اوست. از این رو با دست یازیدن به یکی از ماناترین منابع الهام در پرورش قوه ی تخیل سلطان محمد، یعنی طبیعت پیرامون زندگی وی (کوه ها و صخره ها) و تطابق آن با نمونه آثاری که از او بجای مانده، میتوان به تاثیر محیط طبیعی بر آثار سلطان محمد دست یافت. این مطلب مهم ترین هدف از نگارش این مقاله هست. همچنین پرسش اصلی پژوهش این است که محیط پیرامون زندگی سلطان-محمد به چه میزان در خلق آثارش تاثیرگذار بوده است. روش انجام این مقاله توصیفی-تحلیلی است که به کمک منابع کتابخانه ای و جستجوهای میدانی در طبیعت آذربایجان به انجام رسیده است. پس از بررسی صخره های منطقه ی آذربایجان مشاهده گردید که کوه های این منطقه به دلیل وجود صخره های تیز که در شرایط طبیعی خراشیده شده، به همراه رنگهای طبیعی خاک این منطقه، میتوانستند ویژگی منحصربه فردی را به جهت پروراندن قوه تخیل هنرمند فراهم آورد. همچنین بازی نور و سایه در این صخره ها در زمان های مختلف روز، تصورهای گوناگونی را به نگرنده مینمایاند. در راستای چنین جست وجویی؛ مشاهده گردید بسیاری از شکلهای ترسیمی در صخره نگاری آثار سلطان محمد میتوانست منبعی چون طبیعت آذربایجان (محل زندگی او) را داشته باشد. از این زاویه دیدن و بودن در چنین ناحیهای توانسته در پرورش قوه ی تخیل و هنرآفرینی سلطان محمد به عنوان هنرمندی خلاق نقش پررنگی داشته باشد.
Looking at the surrounding can increase visual savings in the artists mind. This visual reserve can lead to novel effects in the mind of a creative artist. Soltan mohammad was one of the artists in the field of Iranian painting who had style and creativity. Spectators of his works, especially the mountains and rocks of her works Art, it can be seen that the works belongs to her. Therefore by accessing one of the most inspiring sources of inspiration in cultivating the imagination, That is nature around its life (mountains and rocks) that remains, and its adaptation to the sample of works left by her, can be achieved the influence of the natural environment in the works of Sultan Mohammad. This is the most important purpose of writing this article. Against such a goal, the main question of this research is that how much has the environment around her influenced the creation of her works? The method of doing this article was descriptive analytical, that it has been done with the help of library and field resources. After examining the rocks of Azerbaijan region was observed that many drawing forms are also present in the petroglyphs of Sultan Muhammad in the nature of Azerbaijan. This is seeing and being in such an area could have played a significant role in cultivating her imagination and art.