چکیده:
مرحلهی دادرسی یا صدور حکم یکی از مراحل مهم رسیدگی به پروندههای کیفری بوده و در
دادگاهها و توسط قضات انجام میشود. آخرین مرحله نیز اجرای حکم صادره در مرحله دادرسی است که
پس از قطعیت حکم به اجرا در میآید. در این مراحل افزون بر متهم» بزهدیده نیز- بهعنوان یکی از
طرفین دخیل در پدیدهی جنایی- در نتیجهی تحمل بزه متحمل آسیبها و ضرر و زیان متعدد روحی و
روانی شده و نیازمند جبران خسارت ناشی از ضرر و زیان بهوجود آمده از جرم و رفع کردن آسیبهای
روانی یا حداقل کاهش آن آسیبها است. نهاد دادرسی (دادگاه) و نهاد اجرای حکم (اصلاح و تربیت) دو
نهاد دخیل در این مراحل هستند که هر یک از آنها بسته به وظایف و اختیارهای خود میتوانند ضمن
رعایت حقوق و مصلحت طرف دیگر دعوی کیفری (متهم4» در کمک و یاری به بزهدیدگان و
خدماترسانی به آنها ایفای نقش کنند.
در این مقاله نقش نهادهای موصوف در امر خدماترسانی به بزهدیدگان بررسی میشود. ضمن آن که
با نگرشی تطبیقی به موضوع سعی شده خدمتها و حمایتهای پراکندهای که در لابهلای قوانین داخلی
دربارهی بزهدیدگان وجود دارد استخراج و در مباحث مربوطه گنجانده شود.
خلاصه ماشینی:
در این مراحل افزون بر متهم ، بزه دیده نیز- به عنوان یکی از طرفین دخیل در پدیده ی جنایی- در نتیجه ی تحمل بزه متحمل آسیب ها و ضرر و زیان متعدد روحی و روانی شده و نیازمند جبران خسارت ناشی از ضرر و زیان به وجود آمده از جرم و رفع کردن آسیب های روانی یا حداقل کاهش آن آسیب ها است .
نهاد دادرسی (دادگاه ) و نهاد اجرای حکم (اصلاح و تربیت ) دو نهاد دخیل در این مراحل هستند که هر یک از آن ها بسته به وظایف و اختیارهای خود میتوانند ضمن رعایت حقوق و مصلحت طرف دیگر دعوی کیفری (متهم )، در کمک و یاری به بزه دیدگان و خدمات رسانی به آن ها ایفای نقش کنند.
نهاد دادرسی یا دادگاه نگرانیهای قضایی در اجرای حقوق بزه دیدگان در نهاد صدور حکم شناسایی نگرانیهای سنتی قضات در مورد این که چرا آن ها نمیتوانند نـقش فـعال تری برای بزه دیدگان ایفا کنند، از اهمیت خاصی برخوردار است .
ا ـمروزه «خدمات ر سانی ـبه بزه د ـیده » و مصلحت اندیشی درباره ی حقوق آن ها به عنوان بخش مهمی از ماموریت نهادهای اصلاح و تربیت پذیرفته شده و هم اکنون انواع مختلف خدمت ها را ازقبیل اطلاع رسانی به بزه دیده در مورد وضعیت متهم ، جمع آوری غرامت ، حمایت در مقابل تهدید و صدمه ی جسمی و برنامه های ابتکاری درکمک به آموزش متهمان درباره ی اثرات جـرایم ارتکـابی آن ـها نسبت به بزه دیدگان ارایه میکنند.