چکیده:
این پژوهش تحت عنوان اهمیّت و جایگاه محیط زیست در اسلام با هدف بررسی و مطالعه دیدگاهها و دستورات دین مبین اسلام در خصوص مقوله محیط زیست انجام شده است. تمام شرایط و پدیدههای کیهانی که خداوند، مستقل از اراده انسان آفریده و بر حیات انسان اثر میگذارد، شامل: آبوهوا، کمّ و کیف منابع زیرزمینی، وجود داشتن یا نداشتن دریا، ارتباط با اقیانوسها و کیفیّت پهنه ساحل، پستی و بلندی زمین، میزان آب جاری در سطح زمین مانند: رودخانهها و چشمهها، اختلاف شب و روز و کیفیّت فصلها و مانند آن، محیط زیست را تشکیل میدهند. در رابطه با بهرهوری از محیط زیست نظریهها و دیدگاههای مختلفی وجود دارد، از جمله نظریههای تمدن غرب است که تلاش میکنند بر طبیعت چیره شوند و با قدرت تمام آن را در اختیار بگیرند و تا میتوانند از آن استفاده کنند، در مقابل دیدگاه دیگری هست که میگوید: در استفاده از نعمتهای محیط زیست، باید قناعت داشت تا این نعمتها به دست آیندگان هم برسد، اما در دیدگاه اسلام، محیط زیست از اهمیّت و جایگاه بالایی برخوردار است و بیان میدارد همانگونه که خدا، مهرورزانه زمین را میپروراند و از آفتها ایمن نگه میدارد و باران رحمتش را بر آن میباراند و طبیعت را دوست دارد، انسان نیز چنان باشد و استفادهاش بهگونهای نباشد که آسیبی به آن برسد.
خلاصه ماشینی:
293 سال چهارم ، شماره پنجاه و پنجم ، تابستان ١٤٠٢ زيباييها و مواهب محيط زيست که مورد اهميت اسلام است خيلي زياداند از جمله : زمين ، کوه هاي ميخ گون ، جنگل ها و گياهان ، آب وهوا، آسمان و باد مي باشد.
296 سال چهارم ، شماره پنجاه و پنجم ، تابستان ١٤٠٢ متراکبا ومن النخل من طلعها قنوان دانيۀ وجنات من أعناب والزيتون والرمان مشتبها وغير متشابه انظروا إلي ثمره إذا أثمر وينعه إن في ذلکم لآيات لقوم يؤمنون »، «و اوست کسي که از آسمان آبي فرود آورد پس به وسيله آن از هرگونه گياه برآورديم و از آن [گياه ] جوانه سبزي خارج ساختيم که از آن دانه هاي متراکمي بر ميآوريم و از شکوفه رخت خرما خوشه هايي است نزديک به هم و [نيز] باغ هايي از انگور و زيتون و انار همانند و غير همانند خارج نموديم به ميوه آن چون ثمر دهد و به [طرز] رسيدنش بنگريد قطعا در اينها براي مردمي که ايمان ميآورند نشانه هاست »١ آرامش انسان در روي زمين از ديگر نشانه هاي شناخت خداي يکتاست که حضرت امام رضا (عليه السلام ) در تفسير آيه «ألم نجعل الأرض مهادا»، «آيا زمين را گهواره اي نگردانيديم »٢هم به اين نکته اشاره کرده و ميفرمايد: «خداي متعال زمينه ي آرامش آدمي را در زمين فراهم ساخت .