چکیده:
با اینکه نقش استکبار در ترویج اندیشه تکفیر بر کسی پوشیده نیست، اما به لحاظ کارکرد اندیشهای و شناسایی بنیانهای تفکر تکفیری، هنوز ابهامهایی وجود دارد که تالیف مقاله حاضر را موجه ساخته است. در این مقاله پس از اشارهای گذرا به ارزش انسان و جان او، ملاک مسلمانی و خطر تفرقه از دیدگاه اسلام، به نقش شیفتگان قدرت و سیاستمداران ماکیاولیست مسلمان در ایجاد تفکر تکفیری و افراطگرایی توجه میشود و در پایان انگیزه استکبار و استعمار در ترویج و توسعه تفکر تکفیری و افراطگرایی بررسی میشود. اهمیت موضوع از آنجا روشن میگردد که جهان امروز در پی ترویج اندیشه تکفیر و افراطیگری در میان مسلمانان، فعالیتهای گستردهای انجام داده و در این راستا هزینه سنگینی بر جهان اسلام تحمیل کرد. از اینرو بازشناسی نقش استعمار و انگیزه او نسبت به اقدامات صورت گرفته، تاثیر بسزایی در مواجهه صحیح و مقابله با آن دارد.
رغم انه لا یخفی علی احد دور الاستکبار فی الترویج الفکر التکفیری، لکن من حیث الاداء الفکری وتحدید اسس الفکر التکفیری، لا یزال هناک ابهامات فی المساله، تبرر تالیف هذا المقال. فی هذه المقاله، وبعد اشاره موجزه الی قیمه الانسان وحیاته، ندرس بعض القضایا ومنها: معیار الاسلام وخطر التفرقه من وجهه نظر الاسلام، دور مفتونی السلطه والسیاسیین المکیافیلیین المسلمین فی خلق الفکر التکفیری والتطرف، واخیرا دوافع الاستکبار والاستعمار فی تعزیز وتطویر الفکر التکفیری وکذلک قضیه التطرف. وتتضح اهمیه هذه المساله من ان عالم الیوم قام بانشطه واسعه النطاق من خلال الترویج لفکره التکفیر والتطرف بین المسلمین، وفی هذا الصدد فرض تکلفه باهظه علی العالم الاسلامی. لذلک فان الاعتراف بدور الاستعمار ودوافعه بالنسبه الی النشاطات التی یطبقها، له تاثیر کبیر علی المواجهه الصحیحه ومعارضته.
Although the role of arrogance in promoting takfiri thought is not hidden, there are still ambiguities in terms of intellectual function and identification of the foundations of takfiri thought. Examining the ambiguity this article, first, refers to the value of man and his life, the Muslim criterion and the danger of divisions from the Islamic point of view, the role of Muslim power and Muslim politicians in creating takfiri thinking and extremism, and then deals with motivating arrogance and colonialism in promoting and developing takfiri and Extremism. The importance of the subject is because today's world has done extensive activities by promoting the takfir and extremism among Muslims and imposed a heavy cost on the Islamic world. Therefore, recognizing the role of colonialism and its motivation for the actions has had a significant impact on confronting it properly .
خلاصه ماشینی:
اما چنین امری از فرهنگ اسلامی دور و غیر قابل توجیه است، به خصوص که این پدیده در سه قرن اخیر در جهان اسلام گسترش و شدت قابل توجهی داشته است.
اما در یکی دو قرن اخیر، در کتابهای لغت عربی و فارسی، استعمار به معنای «تسلط مملکتی قوی بر مملکتی ضعیف، با قصد استفاده از منابع طبیعی و ثروت کشور و نیروی انسانی افراد آن»(معلوف، 1973م، ص529) و یا «آباد کردن کشور به ظاهر، و غارت و چپاول آن در نهان»(معین، همان) به کار رفته است.
(OXFORD Advanced Learner's DICTIONARY 1989-1993:223؛ آشوری، همان)، اما این نوع مهاجرتها و به دنبال آن ایجاد آبادانی، همراه با غصب سرزمین، و آواره کردن بومیان همراه بود، که خود در حقیقت نوعی ویرانگری است و نمیتوان چنین پدیده ویرانگری را ایجاد آبادانی نامید.
به عبارت دیگر، استعمار بدین معنی پدیدهای ویرانگر، و استیلایی بهرهکشانه است که بین آن و آبادگری نسبتی منفی وجود دارد و به هیچ عنوان نمیتوان نام عمران و آبادانی بر آن نهاد، اما علت اینکه بر آن نام استعمار نهادهاند، این است که استعمارگران با ظاهر بشردوستی، صلحطلبی، آزادی، و به بهانه آباد کردن یک سرزمین وارد آنجا مىشوند، اما هدف آنان چیزی جز اشغال یا سکونت دائمی، یا سیطره بر حیات اقتصادی و فرهنگی و غارت ثروت مردم آن سرزمین نیست.
ابن فارس، احمد بن زکریا، (1404ق)، معجم مقاییس اللغة، تصحیح و تحقیق عبدالسلام محمد هارون، چاپ1، قم، انتشارات دفتر تبليغات اسلامى حوزه علمیه قم.