چکیده:
با توجه به نوسانات ارزی رخ داده در اقتصاد ایران، بازار سرمایه دستخوش تغییرات چشمگیری شده است.گروه فرآوردههای نفتی در مقایسه با صنایعی که ارزآوری بالایی دارند، بیشترین سهم را در شاخص قیمت بازار سرمایه به خود اختصاص داده است. پژوهش موجود تلاش میکند اثر نوسانات نرخ ارز را بر شاخص سهام فراوردههای نفتی در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از دادههای ماهانه دوره 1398:12-1387:10 و با بهرهگیری از رویکرد غیرخطی مارکوف سوئیچینگ بررسی کند. در این پژوهش از قیمت دلار در بازار آزاد بهعنوان متغیر نرخ ارز و از شاخص قیمت فرآوردههای نفتی در بورس اوراق بهادار تهران بهعنوان یکی از صنایع مهم ارزآور موجود در بازار سرمایه استفاده شد. از میان حالتهای مختلف الگوی مارکوف سوئیچینگ، الگویMSIAH(2) - VAR(2) انتخاب شد. یافتههای تجربی تحقیق نشان میدهد که تنها در رژیم 1 (رژیم با نوسانات بالا) ، نرخ ارز رابطه علی شاخص سهام فرآوردههای نفتی میباشد و افزایش نرخ ارز باعث افزایش شاخص سهام فرآوردههای نفتی شده است درحالیکه شاخص سهام فرآوردههای نفتی اثری بر نرخ ارز ندارد. علاوه بر این، نتایج نشان میدهد احتمال پایداری رژیم 2 (رژیم با نوسانات کم) بیشتر است.
Because of the exchange fluctuations in Iranian economy, the capital market has undergone significant changes.The petroleum products stock index has the largest share in the capital market price index compared to currency industries. The present study tries to investigate the impact of the exchange rate crisis on the petroleum products stock index in Tehran Stock Exchange under sanction using the monthly data of the period of 2009:1-2020:3 and using the nonlinear Markov switching approach. For this purpose, among the various modes of Markov switching model, MSIAH (2) –VAR (2) has been selected. The empirical findings of the study show that only in a regime with high fluctuations (first regime), the exchange rate is the causal relationship of the petroleum products stock index and the increase in the exchange rate has increased the petroleum products stock index, while the petroleum products stock index has no impact on the exchange rate. In addition, the results indicate that the sustainability of the petroleum products stock index in the regime with the low fluctuations (second regime) was more than that of the regime with the high fluctuations (first regime).
خلاصه ماشینی:
پژوهش موجود تلاش ميکند اثر نوسانات نرخ ارز را بر شاخص سهام فراورده هاي نفتي در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از داده هاي ماهانه دوره ١٣٩٨:١٢-١٣٨٧:١٠ و با بهره گيري از رويکرد غيرخطي مارکوف سوئيچينگ بررسي کند.
نتايج اين مطالعه که در آن ، از مدل هاي چندمتغيره GARCH استفاده شده است ، نشان ميدهد که رابطه تعادلي بلندمدت پايدار بين نرخ ارز واقعي و قيمت سهام وجود ندارد و تغييرات گذشته در بازار سهام ، اثر بزرگ تري بر نوسانات آتي بازار ارز دارد.
حيدري و بشيري (٢٠١١) رابطه بين نوسانات نرخ واقعي ارز و شاخص قيمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران را طي سال هاي ١٣٩٠-١٣٧٨ با استفاده از داده هاي ماهانه موردبررسي قرار داده است .
پدرام (٢٠١٢) در مطالعه اي اثر نوسانات نرخ ارز بر روي نوسانات بازار سهام در ايران را طي سال - هاي ١٣٨٧-١٣٧٠ به صورت سالانه و با استفاده از مدل ناهمساني واريانس خودبازگشت شرطي تعديل شده نمايي (EGARCH) براي تشخص رابطه بين بازار ارز و بازار سهام موردبررسي قرارگرفته است .
از طرفي تا کنون مطالعه اي در ارتباط با اثر نوسانات ارزي بر شاخص سهام فرآورده هاي نفتي با استفاده از مدل خود توضيح برداري مارکوف سوئيچينگ انجام نشده است ؛ لذا در اين پژوهش برآنيم اثر فوق را بررسي کرده و ميزان پايداري در هر رژيم را برآورد نماييم .
جدول (٧): نتايج برآورد ضرايب مدل (٢)VAR-(٢)MSIAH اثر نوسانات نرخ ارز بر شاخص سهام (به تصویر صفحه رجوع شود) به منظور بررسي عليت دو طرفه بين نرخ ارز و شاخص سهام فرآورده هاي نفتي از آزمون عليت گرنجر استفاده ميکنيم .