چکیده:
پدیدۀ جراحی زیبایی در سالیان اخیر مورد اقبال بسیار زیاد زنان ایرانی از جمله زنان ایلامی بوده و چرایی جامعه شناختی این پدیده، توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب نموده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی جامعه شناسانۀ پدیدۀ جراحی زیبایی در بین زنان انجام شده است. این پژوهش از منظر هدف، کاربردی و بر حسب شیوۀ گردآوری داده ها، کیفی و از نوع تحلیل مضمون است. داده های مطالعه از طریق نمونه گیری هدفمند و انجام مصاحبه های عمیق نیمهساختاریافته با 16 نفر از بانوان 30 تا 65 سالۀ شهر ایلام که تجربۀ جراحی زیبایی بدن دارند گردآوری گردید. تحلیل داده ها نیز طی سه مرحلۀ کد گذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. در مرحلۀ کد گذاری باز 78 کد نهایی شدند. در مرحلۀ کد گذاری محوری 15 مقولۀ فرعی و در مرحلۀ سوم 6 مقولۀ اصلی که بیانگر ابعاد کیفی گرایش زنان دارای تجربۀ جراحی زیبایی بود، شناسایی گردید. در مقولۀ خودانگارۀ منفی زنان، ابعاد فرعیِ منفی گرایی ذهنی، ترس ناشی از طرد شدن و واکنش های تدافعی استحکام بخشی به ساختار خانواده؛ در مقولۀ فشارهای هنجاری بیرونی، ابعاد فرعیِ تبلیغات و برنامه های پروپاگاندا، هنجارهای اجتماعی، تفسیر اجتماعی فرد، انگاره های مذهبی - اعتقادی و اعتماد به تخصص پزشکان؛ در مقولۀ فشارهای هنجاری درونی، ابعاد فرعیِ ابرازگرایی بدنی، انگیزه های درونی کسب زیبایی و رقابت جویی؛ در مقولۀ زمینه های روانشناختی، ابعاد فرعیِ بسترهای شناختی - روانشناسانه و اجبار پزشکی؛ در مقولۀ بازخورد عملیاتی جراحی، ابعاد فرعیِ پیامدهای مثبت و پیامدهای منفی و در مقولۀ تحصیل پایگاه اقتصادی و اجتماعی بالا، مقولۀ فرعیِ پایگاه اقتصادی- اجتماعی شناسایی شد.
In recent years, the phenomenon of cosmetic surgery has been favored by many Iranian women, including Ilami women. The sociological reason of this phenomenon has attracted the attention of many researchers. The present study was conducted with the aim of sociologically investigating the phenomenon of cosmetic surgery among women. This research is applied from the point of view of the goal, and in terms of the method of data collection, it is qualitative and of thematic analysis type. The data of the study was collected by conducting in-depth semi-structured interviews with 16 women aged 30 to 65 from Ilam city, who have experience in cosmetic surgery, through targeted sampling. Data analysis was done during three stages of open, central and selective coding. In the open coding stage, 78 codes were finalized. 15 subcategories were identified in the axial coding stage. In the third stage, 6 main categories were identified, which expressed the qualitative dimensions of the attitude of women with cosmetic surgery experience. In the category of negative self-image of women, sub-dimensions of mental negativism, fear of rejection and defensive reactions strengthening the family structure; In the category of external normative pressures, sub-dimensions of advertisements and propaganda programs, social norms, social interpretation of the individual, religious-belief ideas and trust in the expertise of doctors; In the category of internal normative pressures, sub-dimensions of body expressiveness, internal motivations for beauty acquisition and competitiveness; In the category of psychological fields, sub-dimensions of cognitive-psychological bases and medical coercion. In the category of operational feedback of surgery, sub-dimensions of positive and negative outcomes were identified, and in the category of education of high economic and social base, sub-dimensions of economic-social base were identified.
خلاصه ماشینی:
Swami / دورة بيستم و سوم شمارة ٧٤ و٧٥؛ بهار و تابستان ١٤٠١ اســت کــه کثــرت جراحــي زيبايــي زنــان و دختــران در ايــن شــهر بــر معنــاي خاصـي دلالـت دارد کـه ضـرورت انجـام پژوهـش در ايـن حـوزه را دو چنـدان مي نمايــد.
همتـي و حبيبي مقـدم (١٣٩٩) در پژوهشـي بـا عنـوان «بررسـي تأثيــر شــبکه هاي اجتماعــي بــر ميــزان تمايــل بانــوان بــه انجــام جراحي هــاي زيبايــي در ناحيــۀ فــک و صــورت در شــهر اهــواز ســال ١٣٩٨» نشــان دادنــد / دورة بيستم و سوم شمارة ٧٤ و٧٥؛ بهار و تابستان ١٤٠١ کــه شــبکه هاي اجتماعــي مي تواننــد از طــرق مختلفــي چــون : کاهــش اعتمــاد بـه نفـس و افزايـش تصـور منفـي نسـبت بـه چهـره ، تبليغـات ، افزايـش فشـار اجتماعــي بــر زنــان ، ايجــاد تمايــل بــه نزديــک شــدن بــه چهره هــاي ايــده آل ، افزايــش مقبوليــت چهــره اي و جــذب جنــس مخالــف ، باعــث گرايــش بــه جراحـي زيبايـي شـوند.
مرضيـه ، ٣٥ سـاله ، متأهـل و کارمنـد: «مـن جراحـي بينـي انجـام دادم ، راضـي هســتم ، پزشــکم بــا صحبت هايــش منــو راضــي کــرد ايــن کار رو انجــام بــدم ، / دورة بيستم و سوم شمارة ٧٤ و٧٥؛ بهار و تابستان ١٤٠١ منـم متقاعـد شـدم .