چکیده:
تحقیق حاضر به پهنهبندی اقلیم- کشاورزی محصول ذرت دیم در استان لرستان وبررسی نقش آن در کاهش مخاطرات محیطی پرداخته است. روش مطالعه در این پژوهش استنادی –توصیفی است که در این خصوص اطلاعات (بارش، دما ورطوبت) یک دوره آماری 20 ساله (1377-1397) به صورت روزانه، ماهانه، فصلی و سالانه مربوط به 53 ایستگاه سینوپتیک، کلیماتولوژی و باران سنجی استان و خارج استان تهیه و سپس با در نظر گرفتن شرایط مورد نیاز محصول نظیر آستانههای حرارت، طول دوره رشد و نیاز آبی، پهنههای مناسب رشد به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی مشخص و سپس نقشه پهنه بندی اقلیم زراعی ذرت استان تهیه گردید. بدین ترتیب در نقشه نهایی بدست آمده15/8588 کیلومتر مربع از اراضی استان دارای اراضی مستعد و 13/13938کیلومتر مربع دارای اراضی نیمه مستعد و57/5631 کیلومتر مربع دارای اراضی غیر مستعد میباشد. برای ایجاد هماهنگی در تلفیق دادهها و ایجاد نقاط کمکی برای پیدا کردن مناطق هم باران و هم دما از روش درون یابی کریجینگ استفاده گردید.
This study analyzes the climatic-agricultural zoning of rain-fed corn in Lorestan province and its role in reducing environmental risks. The study method in this research is citation-descriptive in which the information (precipitation, temperature, etc.) of a 20-year statistical period (1377-1397) has been gathered on a daily, monthly, seasonal and annual basis from 53 synoptic stations, climatology and rain gauge, inside and outside of this province. Then, considering the required conditions for this crop such as heat thresholds, growth period and the amount of water requirement, suitable growth zones has been determined by GIS and after that the zoning of agricultural climate of corn crop in this province has been mapped. On the base of the final obtained map, this province has 8588.15 kilometers of potential lands, 13938.13 square kilometers of semi-potential lands and 5631.57 square kilometers of non-potential lands. Kriging interpolation method has been used to create coordination in data integration and also auxiliary points to find the regions with the same amount of temperature and rainfall.
خلاصه ماشینی:
روش مطالعه در اين پژوهش استنادي – توصيفي است که در اين خصوص اطلاعات (بارش ، دما و رطوبت ) يک دوره آماري ٢٠ ساله (١٣٩٧-١٣٧٧) به صورت روزانه ، ماهانه ، فصلي و سالانه مربوط به ٥٣ ايستگاه سينوپتيک ، کليماتولوژي و باران سنجي استان و خارج استان تهيه و سپس با در نظر گرفتن شرايط مورد نياز محصول نظير آستانه هاي حرارت ، طول دوره رشد و نياز آبي، پهنه هاي مناسب رشد به کمک سيستم اطلاعات جغرافيايي مشخص و سپس نقشه پهنه بندي اقليم زراعي ذرت استان تهيه شد.
؛ - (عبدالهي و ديگران ، ١٣٩٢) به پهنه بندي اقليمي زراعي گندم ديم در استان همدان با استفاده از سيستم هاي اطلاعات جغرافيايي و تصاوير ماهواره اي پرداختند نتايج ارزيابي نهايي نقشه پهنه بندي اقليمي گندم ديم نشان مي دهد که ٧٨ درصد از مساحت استان را پهنه مطلوب مي پوشاند؛ - (شادمان ، ١٣٩٣) در مقاله اي تحت عنوان پهنه بندي اقليم کشاورزي نخود با استفاده از سيستم جغرافيا GIS در استان کرمانشاه به اين نتيجه رسيد که علاوه بر نوع خاک، شيب ، توپوگرافي ، دما و بارش مهم ترين عامل در بحث پهنه بندي اقليم کشاورزي است ؛ - (سراواني ، ١٣٩٥) به پهنه بندي مناطق مناسب کشت گندم ديم و جو ديم در استان سيستان و بلوچستان پرداخت و به اين نتيجه رسيد که پارامتر اقليم (دما و بارش ) مؤثرترين عامل در پهنه بندي اقليم کشاورزي مي باشد؛ - (پاليزگير، ١٣٩٧) در منطقه ساوجبلاغ در غرب تهران رابطه بين متغيرهاي اقليمي با عملکرد محصول نخود، عدس ، گندم و جو ديم را مورد بررسي قرار داد و اين بررسي نشان داد مهم ترين عامل در ميزان عملکرد محصول رطوبت و بارش است ؛ - (قاسمي ، ١٣٩٧) به پهنه بندي اقليمي کشت بادام زميني در آستانه اشرفيه با استفاده از سيستم اطلاعات جغرافيايي GIS و مقايسه آن با ديگر مناطق استان گيلان پرداخت ؛ و به اين نتيجه رسيد که عامل ارتفاع ، بارش ، دما و جنس خاک در توليد محصول بادام زميني در ديگر اراضي استان گيلان عامل محدودکننده مي باشد.