چکیده:
شک نیست که قرار دادن مهریههای سنگین در نکاح که متاسفانه امروز معمول شده است، اگر از نظر
اسلام ممنوع نباشد، لااقل ناپسند است. گرانی روزافزون مهر یکی از مشکلات ازدواج در عصر جدید است
که باید چارهای برای آن اندیشید. آموزش و پرورش صحیح دختران و خانوادهها و تنویر افکار مردم و
معتقد ساختن آنان به اینکه ازدواج یک معامله اقتصادی نیست و حیثیت و آبرو و خوشبختی دختر و گرمی
کانون خانوادگی به زیادی مهر بستگی ندارد، بیش از اصلاح قانون میتواند در تعدیل مهر موثر باشد توافق
بر تعیین مهر، توافقی است تبعی و پیوستگی آن با عقد نکاح از رابطه شرط و عقد نیز کمرنگ تر است.
زیرا نه خود عقد و نه التزام به آن بر حسب انشا وابسته به پرداخت مهر نیست. با توجه به اینکه مهریه در
زمره حقوق خاصه زوجه به شمار آمده و نقش بسزایی در روابط زوجین ایفا میکند و نظر به اینکه یکی از
مشکلات اساسی مرتبط با مهر، غیر مقدور التسلیم بودن مهریههای تعیینی میباشد، لذا بررسی اینکه آیا
وجود قدرت وتوانایی زوج در تعیین مهر میتواند از جمله شرایط صحی مهر باشد یا نه بسیار مهم جلوه
میکند. در این پژوهش به دنبال اثبات این امر میباشیم که قدرت بر تسلیم از شرایط عمومی قراردادهاست
و تفاوتی در این زمینه میان عقود اصلی و قراردادهای تبعی مثل شرط ضمن عقد و مهر وجود ندارد. مهریه
در زمره حقوق خاصه زوجه به شمار آمده و نقش بسزایی در روابط زوجین ایفا مینماید. به عبارت دیگر
مهریه نوعی قرارداد مالی محسوب میگردد.
خلاصه ماشینی:
با توجه به اينکه مهريه در زمره حقوق خاصه زوجه به شمار آمده و نقش بسزايي در روابط زوجين ايفا ميکند و نظر به اينکه يکي از مشکلات اساسي مرتبط با مهر، غير مقدور التسليم بودن مهريه هاي تعييني ميباشد، لذا بررسي اينکه آيا وجود قدرت وتوانايي زوج در تعيين مهر ميتواند از جمله شرايط صحي مهر باشد يا نه بسيار مهم جلوه ميکند.
ايشان فرمودند پس کسي که بيشتر از آن مهريه تعيين کند، به سنت پيامبر بازگشت داده ميشود (حر عاملي ١٤١٠:ج ١٣، ص ١١٠)چنين و ملزم به پرداخت بيش از ٥٠٠ درهم نيست استدلال ميکنند چون سنت حضرت رسول (ع ) بر اين بوده که مهريه ي زنان خود را ٥٠٠ درهم قرار دهد و با توجه به اينکه مهر هم تابع احکام شرع است ، پس در صورتي که مهريه بيشتر از آنچه گفتيم تعيين شود چون اجماعي بر اينکه مازاد جزء مهريه تلقي شود وجود ندارد و دليل شرعي ديگري نيز در اين خصوص نيست ، نفي زياد از ٥٠٠ درهم واجب ميشود (فيض کاشاني، ١٩٩٤، ١٢٤).
برخي از فقها چنين مهريه هايي را به علت عدم توانايي زوج جدي تلقي نکرده و معتقدند اراده ي واقعي در اين خصوص وجود ندارد که معناي آن بطلان توافق بر مهريه است آيت الله مکارم شيرازي در پاسخ به اين سؤال که در بعضي ازدوا جها مهريه هاي سنگين در نظر گرفته ميشود که عندالمطالبه نيز مي باشد، در حاليکه مرد ٥٠٠ هزار تومان هم پول ندارد.