چکیده:
حقوق سیاسی و اجتماعی و به طور خاص حق اشتغال زنان در هر جامعه، یکی از نشانه های مدنیت و توسعه انسانی می باشد.در قوانین ایران، اصل حق اشتغال زنان با در نظر گرفتن مصالح مذهبی، فردی، خانوادگی و اجتماعی زنان به ویژه نقش زن در خانواده به عنوان همسر و هم چنین به عنوان مادر در تربیت فرزندان بسیار مورد توجه قرار گرفته است. به همین جهت است که قانونگذار ایرانی به نظر می رسد تلاش دارد که اصل حق اشتغال زنان همواره به گونه ای تفسیر و عمل گردد که به دیگر نقش های زن، که در اسلام نیز تاکید شده است صدمه وارد نیاید. با وجود اینکه قانون اساسی و دیگر قوانین بر حق اشتغال زن تاکید کرده و داشتن این حق را جدای از مساله جنسیت، برای هر انسانی لازم و ضروری دانسته و جزو حقوق لاینفک هر انسانی می شمارند، باز هم شاهد مشکلاتی در حوزه اشتغال زنان هستیم. نوشتار حاضر، حق اشتغال زن را از منظر قانون اساسی ایران بررسی می کند .
Political and social rights and specifically the right to employment of women in any society is one of the signs of civilization and human development. In Iran's laws, the principle of women's right to employment has been given much attention, taking into account women's religious, personal, family and social interests, especially the role of women in the family as a wife and also as a mother in raising children. This is why the Iranian legislator seems to be trying to interpret and implement the principle of women's right to employment in such a way that it does not harm the other roles of women, which are also emphasized in Islam. Even though the constitution and other laws emphasize women's right to employment and consider having this right as necessary and necessary for every human being, apart from the issue of gender, and are among the inalienable rights of every human being, we still see problems in the field of women's employment. This article examines women's right to employment from the perspective of the Iranian Constitution.
خلاصه ماشینی:
به مانند بسياري از کشورهاي دنيا، در جمهوري اسلامي ايران نيز زنان توانسته اند با اثبات توانايي ها و شايستگي هاي خود، به بسياري از مناصب دست پيدا کنند چرا که بسترهاي حقوقي که برآمده از فقه و حقوق اسلامي است ، تا حد بسيار زيادي چنين عرصه اي را براي آنان فراهم نموده است .
حق برخورداري از فرصت هاي شغلي يکسان عدم تبعيض بين زنان و مردان در هنگام اشتغال ، در واقع يکي از راه هاي «نفي ستم گري و ستم کشي و سلطه گري و سلطه پذيري» است که در بخش ج بند ٦ اصل دوم قانون اساسي به آن اشاره شده است .
همچنين بند ٩ اصل سوم نيز به صراحت بر «رفع تبعيضات ناروا و ايجاد امکانات عادلانه براي همه در تمام زمينه هاي مادي و معنوي» و «تامين حقوق همه جانبه افراد از زن و مرد و تساوي عموم در برابر قانون » پافشاري مي نمايد.
قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در اصل بيست و هشتم ضمن تاکيد بر آزادي انتخاب شغل ، دولت را موظف به فراهم کردن امکان اشتغال براي همگان کرده است .
اصل بيست و يکم قانون اساسي نيز دولت را موظف به انجام اموري جهت تضمين رعايت حقوق زن مي کند که از آن جمله است : «٤-ايجاد بيمه خاص بيوگان و زنان سالخورده و بي سرپرست ».
يکي از مهم ترين اصول قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران در خصوص حق اشتغال زنان ، اصل بيست و هشتم است .