چکیده:
این مقاله به مقایسه قاعدههای همسایه در انگلیس، سامری خوب در آمریکا و احسان در حقوق اسلامی میپردازد و اصل برادری را در فرانسه از نظر میگذراند. تمرکز این پژوهش تطبیقی، بر گستره و کاربرد این قواعد، به خصوص در بحث ضمان شخص نیکوکار است. این مطالعه نشان میدهد که نظام کامنلا نیکوکاری را حتی در محدوده نجات انسانهای در خطر، تنها وظیفه اخلاقی شمرده است؛ اما نظام حقوق مدنی و اسلام این وظیفه را شناسایی نمودهاند. همچنین روشن میگردد تا چه حد این قاعدهی اسلامی گستره و کاربردی وسیع داشته و محدود به حالت ضرورت نیست. نظام کامنلا نیز در مورد روابط خاص بین نجاتگر و زیاندیده، این وظیفه را پذیرفته و رویه قضایی در تعریف این مفهوم در حال گسترش است. معیارهایی هم در نظام حقوق مدنی ذکر شده است. در این زمینه معیارهایی که برای توصیف شخص نیکوکار آمده، کاربردی و مفید است. به جهت همسانی معیار معقول بودن در حقوق اسلامی و حقوق تطبیقی، این معیارها میتواند مورد استفاده واقع گردد. معیارهای: حسن نیت، مجانی بودن، نبود رابطه قراردادی، نبود تقصیر سنگین در فعالیتهای خیرخواهانه، قابل توجه است.
This article compares the principles: neighbor in English law, Good Samaritan in America and Ihsan (benevolence) in Islamic law and also see fraternity in French law. The focus of this article is on the scope and application of these rules especially on the compensation of benefactor. This study shows that the Islamic principle has a wider scope and application and is not limited to the state of necessity, but the criteria for describing a person as a benefactor in the judgments of common law courts are practical and useful. Iranian law could consider these characteristics as the criteria of the reasonableness of the behavior. Indicators of good faith, freeness, absence of contractual relationship, absence of gross negligence should be taken in consideration in all charitable activities.