چکیده:
بنای شهر بغداد به دست عباسیان سبب شد، این شهر در تمامی زمینهها از جمله اندیشۀ سیاسی حاکم بر آن در طول حوادث و جریانات قرن دوم هجری، پیوند ناگسستنی با حکومت عباسیان داشته باشد. از یک سو، بغداد مرکز حکومت و پایتخت عباسیان به شمار میرود و از سوی دیگر، این شهر بستری جهت تعامل با علویان است که به نوبه خود در مقطعی یاور حکومت بودهاند و در روی کار آمدن حکومت نقش اساسی داشتهاند و در مقطعی در برابر عباسیان قرار گرفتهاند. پژوهش حاضر کوشیده است تا با استفاده از روش پژوهش تاریخی به جمعآوری و تحلیل دادههای تاریخی بپردازد و در راستای به تصویر کشیدن نحوۀ تعامل عباسیان با علویان گام بردارد. در نهایت مشخّص گردید حکومت عباسیان گرچه در ابتدا رفتاری ملایم با علویان داشت، اما با گذشت زمان به رغم امیدها و انتظاراتی که از آنها میرفت سرآغاز یک دوره طولانی از ناامیدی و نارضایتی در میان مردم و به خصوص علویان شد. تا آنجا که میتوان رفتار عباسیان نسبت به علویان را بدتر از رفتارهای امویان دانست. بنابراین، به تدریج قیامهایی درصدد مخالفت با حکومت، از سوی علویان صورت گرفت.
The establishment of Baghdad by Abbasids caused this city to have an unbreakable link with the Abbasid government in all fields during the events of the second century A.H. Firstly, Baghdad is considered the capital of the Abbasids, and secondly, this city is a platform for interacting with the Alawites, who in their turn have been the helpers of the government at one point, and have played a key role in the establishment of the government, and at one point they have been against the Abbasids. The current research has tried to collect and analyze related data to the subject by using the historical method to take a step towards portraying the interaction between the Abbasids and the Alawites. In the end, it became clear that the Abbasid government had a gentle attitude towards the Alawites at first, but after a while, despite the hopes and expectations from them, they started a long period of disappointment and dissatisfaction among the people, especially the Alawites. As far as it is possible to consider the behavior of the Abbasids towards the Alawites was worse than the behavior of the Umayyads, therefore, gradually there were uprisings against the government by the Alawites.
خلاصه ماشینی:
از يک سو، بغداد مرکز حکومت و پايتخت عباسيان به شمار مي رود و از سوي ديگر، اين شهر بستري جهت تعامل با علويان است که به نوبه خود در مقطعي ياور حکومت بوده اند و در روي کار آمدن حکومت نقش اساسي داشته اند و در مقطعي در برابر عباسيان قرار گرفته اند.
در واقع ، از آن جا که مظلوميت خاندان پيامبر در زمان حکومت امويان دل هاي مسلمانان را جريحه دار ساخته بود، و از طرف ديگر، امويان به نام خلافت اسلامي، از هيچ ظلم و ستمي فروگذار نميکردند، بنيعباس با استفاده از تنفر شديد مردم از بنياميه و به عنوان طرفداري از خاندان پيامبر توانستند در ابتداي امر پشتيباني مردم را جلب نمايند، ولي نه تنها وعده هاي آنان در مورد رفع مظلوميت از خاندان پيامبر و اجراي عدالت عملي نشد، بلکه طولي نکشيد که برنامه هاي ضد اسلامي بنيعباس ، اين بار با شدت و وسعتي بيشتر اجرا شد قابل ذکر است ، در مقابل عباسيان ، علويان قرار داشتند، که هر دو از بنيهاشم بودند و هر دو خانواده در سلسلۀ فرزندان عموهاي مورد احترام پيامبر (ص )، ابوطالب و عباس ، محسوب ميشدند؛ علويان با انتساب به اميرالمؤمنين علي (ع ) و عباسيان با انتساب به عبدالله بن عباس .
يکي از اين قيام ها، قيام محمد بن عبدالله معروف به نفس زکيۀ از نوادگان امام حسن (ع ) بود که به دليل رفتار ستمگرانه اي که منصور و عمال وي در پيش گرفتند، در سال ١٤٥ هجري در مدينه صورت گرفت ، اگر چه اين قيام موفقيت آميز نبود و نفس زکيه سرانجام به شهادت رسيد (يعقوبي، ١٩٦٤: ١١٤/٣؛ ابن اثير، ٢٠١٢: ١٠٩/٥).