چکیده:
این مقاله مستخرج از طرح پژوهشی تحولات نوپدید دینی و معنوی در دنیای معاصر است که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در حال انجام است.مطالعۀ تحولات دینی در ایران معاصر، بدون توجه به تحولات جدید دینی در جهان ناقص خواهد ماند. در این مقاله، مهمترین ویژگیهای تحولات دینی در دنیای کنونی با تأکید بر دینها و معنویتهای جدید و از چشماندازی جهانی بررسی شده است تا شناسایی مسیر اصلی این تغییرات جهانی آسان گردد؛ مسیری که خواه ناخواه تأثیرات خود را بر روندهای داخلی نیز خواهد گذاشت. در این جا، با استفاده از روشِ فراتحلیل، یعنی تحلیل و استنتاج منطقی از یافتهها و دانش گردآمده در قلمرو دانش جامعهشناسی دین- منابع خارجی و داخلی- ویژگی تحولات نوپدید دینی و روند احتمالی آنها شناسایی میشود. بخشی از این ویژگیها عبارت هستند از تکثیر گروههایی که غیرجزماندیش و به میزان زیادی، نامنظم و ساختارنایافته هستند، تجربۀ شخصی به عنوان معیار ادعاهای مربوط به حقیقت، تصور دین به عنوان یک نظام خود-بازنگری ، اصل رستگاری یا رهایی بدون واسطهگری، عضویت چندگانه، و هدفِ رهاسازی انسان، یا از طریق خودشناسی که شامل ادراک خود به عنوان بخشی از خود جهانی (کلی) است و یا از طریق خود-دگرسازی از راه دگرگونسازی جهان، چنانچه در معنویتهای متعهد وجود دارد.
It is an imperfect inquiry to study religious changes in
contemporary Iran without considering new religious movements in
the world. In this essay, the most important characteristics of
religious developments in contemporary world are studied from a
global perspective in order to recognize the main trend of these
changes that, will have its effects on domestic trends as well. Here,
using the method of logical analysis of and inference from
knowledge gathered in the realm of sociology of religion (Foreign
and domestic sources), the characteristics of new religious
movements and their possible trends are identified. Some of these
characteristics include: the proliferation of movements that are
undogmatic, unregulated and unstructured, personal experience as
the measure of truth claims, the notion of religion as a self-revising
system, the principle of salvation without intermediaries, multiple
membership, and the goal of liberating humanity, either through
self-knowledge, which includes understanding the self as part of the
universal Self, or through self-transformation through transformation
of the world, as in engaged spiritualties.
خلاصه ماشینی:
در اين مقاله ، مهم ترين ويژگيهاي تحولات ديني در دنياي کنوني با تأکيد بر دين ها و معنويت هاي جديد و از چشم اندازي جهاني بررسي شده است تا شناسايي مسير اصلي اين تغييرات جهاني آسان گردد؛ مسيري که خواه ناخواه تأثيرات خود را بر روندهاي داخلي نيز خواهد گذاشت .
بخشي از اين ويژگيها عبارت هستند از تکثير گروه هايي که غير جزم انديش و به ميزان زيادي، نامنظم و ساختار نايافته هستند، تجربۀ شخصي به عنوان معيار ادعاهاي مربوط به حقيقت ، تصور دين به عنوان يک نظام خودبازنگري٣، اصل رستگاري يا رهايي بدون واسطه گري، عضويت چندگانه ، و هدفِ رهاسازي انسان ، يا از طريق خودشناسيکه شامل ادراک خود به عنوان بخشي از خود جهاني (کلي) است و يا از طريق خود- دگرسازي از راه دگرگون سازي جهان ، چنان چه در معنويت هاي متعهد وجود دارد.
در اين مقاله تلاش ميشود تا با استفاده از تحليل تحقيقات و مطالعات صورت گرفته و استنتاج منطقي از يافته ها و دانش فراهم شده در قلمرو جامعه شناسي دين و حوزه هاي مرتبط ، مهم ترين ويژگيهاي مربوط به تحولات نوپديد ديني در دنياي معاصر از چشم اندازي جهاني و تطبيقي معرفي شود.
New Religious Movements (NRMs) مطالعۀ دين ها و معنويت هاي جديد را وضوح ببخشند(٣٦: ٨) و (٤٨: ٢٢٩).
New Spirituality Movements (NSMs) که توسط جامعه شناسان دين و ديگران با توجه به پژوهش هاي گوناگونِ انجام گرفته ، بيان شده است .
"investigating the social correlations of the tendency of Tehran University students towards new religious movements", Iranian Journal of Sociology, No. 2, P.