چکیده:
ازجمله توافقنامه هایی که ایالات متحده آمریکا منعقد کرده و پس از انعقاد بدون آن که التزام عملی بدان داشته باشد باگذشت بیش از دوسال ازامضای آن، رسما از آن خارج شد، برجام است.در باره برجام دو دیدگاه متناقض وجود دارد و منشا هر دیدگاه، متن، شکل ، عنوان، و اظهارات طرفین توافق نسبت به آن است. با گذشت زمان و در مرحله اجرای این سند ظرفیت ها و خلا های این سند بیشتر نمایان شده است. هرچند از نظر دیوان بین المللی دادگستری نیز نام و عنوان و شکل توافق، خللی در روند استناد به آن وارد نمی کند. ایالات متحده به دلیل اعمال تحریم های جدید پس از برجام و تمدید تحریم های سابق(آیسا) عملا برجام را زیر پا گذاشت و در پی آن ایران به استناد نقض عهدنامه مودت( 1955 ) بین ایران و آمریکا نزد دیوان اقامه دعوی کرده است. اما با توجه به خروج یکجانبه آمریکا از برجام، باید دید آیا امکان طرح دعوی نزد دیوان وجود دارد یا خیر؟در متن برجام چنین امکانی نیامده است، اما با تعیین ماهیت برجام امکان رجوع به دیوان بعید به نظر نمی رسد.حتی اگر رجوع به دیوان ممکن نباشد نباید از طرح مسئولیت سیاسی ایالات متحده آمریکا غافل شد.این مقاله با بررسی متن برجام و تحلیل ادله حقوقدانان با هدف طرح مسئولیت ایالات متحده نزد دیوان بین المللی دادگستری نگارش شده است.
One of the agreements concluded by the United States of America, which was formally withdrawn more than two years after its conclusion without any practical commitment, is Borjam. There are two conflicting views on Borjam, and the source of each view is The text, form, title, and statements of the parties to the agreement. Over time and in the implementation phase of this document, the capacities and gaps of this document have become more apparent. However, according to the International Court of Justice, the name, title and form of the agreement do not interfere with the process of invoking it. The United States has effectively violated the UN Security Council (UNSC) by imposing new sanctions after the UN Security Council and extending the previous sanctions (ISA), following which Iran has filed a lawsuit with the Court alleging a breach of the 1955 Maudut Treaty between Iran and the United States. However, considering the unilateral withdrawal of the United States from Borjam, it remains to be seen whether it is possible to file a lawsuit with the Court or not? It is not possible in the text of Borjam, but considering the nature of Borjam, it does not seem unlikely to refer to the Court. The Court may not have overlooked the United States's political accountability.
خلاصه ماشینی:
نقض برجام و صلاحيت رسيدگي ديوان بين الملل دادگستري حبيب نوري ١ تاريخ دريافت : ١٤٠١/٠٥/٠١ عباسعلي کدخدايي ٢ تاريخ پذيرش : ١٤٠١/٠٧/٠٥ جعفر زنگنه شهرکي ٣ چکيده ازجمله توافقنامه هايي که دولت آمريکا منعقد کرده و پس از انعقاد بدون آن که التزام عملي بدان داشته باشد باگذشت بيش از دوسال ازامضاي آن ، رسما از آن خارج شد، برنامه اقدام مشترک است .
ايالات متحده با اعمال تحريم هاي جديد و تمديد تحريم هاي سابق (آيسا) پس از امضاي برجام عملا اين توافق را زير پا گذاشت و متعاقب آن ايران براي احقاق حقوق تضييع شده مطابق عهدنامه مودت ( ١٩٥٥ ) بين ايران و آمريکا از ديوان بين المللي دادگستري تظلم خواهي کرد.
اما ايران در قبال اين رفتار آمريکا جهت اعمال تحريم هاي جديد اقدام به طرح شکايت نزد ديوان بين المللي دادگستري نموده است و ديوان نيز صلاحيت خود را احراز نموده است و قرار موقت نيز صادر نموده است .
جمهوري اسلامي ايران به استناد نقض تعهدات آمريکا بر اساس عهد نامه مودت ١٩٥٥ عليه دولت آمريکا که ضمن اعمال مجدد تحريم هاي اقتصادي توسط اين کشور در ١٨ ارديبهشت ١٣٩٨انجام شد شکايتي تسليم ديوان بين المللي دادگستري کرد.