چکیده:
حفاظت از محیطزیست موضوعی بینالمللی است، زیرا به همۀ کشورها صرفنظر از وسعت و سطح توسعه یا ایدئولوژی آنها مربوط میشود. اصول حقوق محیطزیست عموماً از طریق روابط مسالمتآمیز و بهوسیلۀ رویۀ قضایی بینالمللی وارد حقوق محیطزیست شده است. هدف از این پژوهش طراحی مدلی برای اصول حقوق محیطزیست است. با مرور مبانی نظری و بررسی نظر خبرگان، موضوع در قالب شش شاخص اصل مقابله با آسیبهای زیستمحیطی در منبع، اصل توسعۀ پایدار، اصل پیشگیری، اصل احتیاط، اصل ارزیابی و اصل ضرورت حفاظت از محیطزیست دستهبندی شد. سپس پرسشنامهای ماتریسی برای تعیین ارتباطات بینابینی این شاخصها تدوین شد. دادههای بهدستآمده از پرسشنامه با مدلسازی ساختاری تفسیری تحلیل و در پنچ سطح در یک شبکۀ تعاملی ترسیم شد که درنتیجه شاخص «اصل پیشگیری» در بالاترین سطح قرار گرفت. تجربهها و یافتههای علمی بیانگر این است که باید اقدامات پیشگیرانه در ارتباط با محیطزیست، هم به علل زیستمحیطی و هم اقتصادی، بهعنوان «قاعدۀ طلایی» مورد توجه واقع شود، زیرا تضمینکنندۀ خسارتنزدن به محیطزیست است. این اقدام، بهعلت هزینههای گران جبران خسارت، از نظر اقتصادی نیز توجیهپذیر است.
Environmental protection is an international issue because it concerns all countries, regardless of their size, level of development or ideology. The principles of environmental law are generally enshrined in international law through peaceful relations and international jurisprudence. The purpose of this study is to provide a model for the principles of environmental law. After reviewing the theoretical foundations and taking opinions from experts, the issue was categorized into six indicators (principle of coping with environmental damage at source, principle of sustainable development, principle of prevention, precautionary principle, principle of evaluation, principle of necessity of environmental protection); Then, a structured matrix questionnaire was developed to determine the interrelationships of these indicators. The data obtained from the questionnaire were analyzed using interpretive structural modeling and plotted at five levels in an interactive network, as a result of which the "Principle of Prevention" index was at the highest level. Therefore, scientific experience and findings indicate that preventive measures related to the environment should be considered as a "golden rule" for both environmental and economic reasons, as this ensures that no damage to the environment. This action is also economically justifiable due to the high cost of compensation.
خلاصه ماشینی:
به موجب اصل ۲۱ اين اعلاميه ، دولت ها بر طبق منشور سازمان ملل متحد و اصول حقوق بين الملل دارا́s حقوق حاکمه برا́s بهره بردار́s از منابعشان مطابق با سياست ها́s محيط زيستي خود هستند و مسئول اند ترتيبي دهند تا فعاليت ها́s انجام شده در حيطۀ صلاحيت يا نظارت آن ها موجب ورود زيان به محيط زيست ساير کشورها يا مناطق خارج از صلاحيت ملي آن ها نشود (رمضاني قوام آبادي، ۱۳۸۶، ص ۵۹).
با توسعۀ حقوق بين الملل و ورود مفاهيم جديدي همچون توسعۀ پايدار به قلمرو ادبيات حقوقي و شکل گيري نظام مسئوليت بين المللي دولت ها و نسبي شدن مفاهيم حاکميتي ، اعمال آن مفهومي نسبي يافته و تکاليف و مسئوليت هاي گوناگوني براي دولت ها در اين زمينه ايجاد شده است (نعيمي زاد و ابوييه ، ۱۳۹۵) ٢ اصل ارزيابي ارزيابي قبلي فعاليت ها́s بالقوه خطرناک تعهد́s است که از مفهوم پيشگير́s سرچشمه ميگيرد.
Principle of common but differentiated responsibilities ١٠١ ١ اصل مشارکت مشارکت يک̂S از اصول مهم حقوق بين الملل محيط زيست است که در اعلاميۀ ريو ۱۹۹۲ پيش بين̂S شده است .
پژوهشگر پس از شناسايي اصول حقوق محيط زيست با بهره گيري از نظر خبرگان ، روش مدل سازي ساختاري تفسيري٢ را براي سطح بندي و تفسير روابط مفهومي شاخص هاي مذکور به کار برده است .