چکیده:
عدالت توزیعی به توزیع و تقسیم خیرهای اجتماعی در میان تابعان و اعضاء یک اجتماع سیاسی معطوف است. بحث عدالت سیاسی را میتوان از منظر توزیع اموری که در یک اجتماع سیاسی به عنوان امور ارزشمند در عرصه سیاست قلمداد میشوند بررسی کرد. مواردی از قبیل عضویت در اجتماع سیاسی، قدرت و مناصب سیاسی، مشارکت سیاسی، آزادی و امنیت را میتوان از جمله خیرهای سیاسی در نظر گرفت که نیازمند توزیع با موازین مفروض و مورد نظر در میان همه یا بخشی از اعضاء اجتماع سیاسی هستند. با چنین رویکردی به موضوع عدالت سیاسی، بسیاری از متون دینی را میتواند به عنوان متونی مربوط و معطوف به عدالت توزیعی در نظر گرفت. در موضوع توزیع قدرت سیاسی، در اندیشه اسلامی، تحقق هدایت الهی یکی از وظایف قدرت سیاسی است، لذا علم (به فرامین الهی) از جمله مهمترین معیارهای توزیع قدرت سیاسی است. در بحث توزیع حق آزادی به عنوان یکی از مهمترین حقوق سیاسی، در آموزههای اسلامی، در اغلب موارد از جنبه وظیفه و تکلیف به حق نگریسته میشود، نه از جنبه فردمحورانه لیبرالی یا ادعایی که فرد میتواند علیه دیگران مطرح کند و لذا بنیادی برای پیوندهای اجتماعی است. تامل در نحوة بکارگیری مفهوم حق متون دینی نشان میدهد که بعد ایجابی حق است که کاملاً برجسته و مورد تاکید است. همچنین حق در مرتبة انسانی مطرح میشود نه حق انسان به ما هو انسان. لذا همة موجودات دارای حق هستند. اما چون هر موجودی در مرتبة خاصی از وجود قرار دارد، از حقوق مختلفی نیز برخوردار است. در بحث توزیع امنیت به عنوان یکی از مهمترین خیرهای اجتماعی است که میتوان آن را یکی از اهداف اصلی تشکیل اجتماعات انسانی نیز دانست رویکرد اسلامی، برابرگرایانه است به این معنا که امنیت باید به صورت برابر برای همه اعضای جامعه که در پناه حکومت اسلامی هستند، تضمین و محافظت شود.