چکیده:
کولی ها یا جوکیها علی رغم گذشت سالیان متمادی، به دلیل برخی ویژگی های اجتماعی-فرهنگی، همواره از سوی جامعه میزبان طرد شده و با یک هویت ویژه در تصور جامعه میزبان شکل گرفتهاند، بهطوریکه در شهرهای مختلف از جمله در شهر ساری، تجربه جابهجایی اجباری و ترک محل سکونت خود را داشتهاند. ازهمینرو، در این پژوهش از روش مردمنگاری و تحلیل محتوای کیفی به منظور فهم بسترها، شرایط و تجارب کولیهای ساکن در شهرک نوبنیاد در ارتباط با پدیده طرد در سطح شهر و محله استفاده شده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد طرد کولیهای ساکن در شهرک نوبنیاد ناشی از دو عامل اصلی فرهنگ متمایز و استمرار محرومیت اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و قانونی است که علی رغم آنکه هریک از این موارد منجر به تشدید دیگری میگردد، اما تاثیرگذاری توامان این دو عامل برای همه کولیها صدق نمیکند. درواقع تنوع وضع درآمدی و دسترسی به منابع قدرت در میان اجتماع مورد مطالعه، باعث میگردد برخی افراد محرومیت در ابعاد اقتصادی و سیاسی و قانونی را تجربه نکنند. بدینترتیب تفاوت در ارزشها و نگرشهای فرهنگی و گاه محرومیت در ابعاد اقتصادی، سیاسی و قانونی، از طریق ایجاد تفاوت میان کولیها و سایرین منجر به ایجاد ترس میگردد که دیگریسازی و تعمیم تصورات ذهنی منفی را به جریان میاندازد. بدین ترتیب به منظور غلبه بر این احساس ترس از دیگری، فرآیندهایی چون عدم پذیرش دیگری (به صورت دوسویه)، تقویت سرمایه اجتماعی درونگروهی، کاهش مواجهه و روابط برونگروهی موثر و افتراق فضایی آغاز میگردند که در کنار وجود تبعیضها و محرومیتها، منجر به طرد کولیها در ابعاد و عرصههای مختلف زندگی روزمره می گردد.
In spite of the fact that Kolys live for many years in Iran, they have always been excluded by the majorities and have been recognized by a special identity in the imagination of them, so that in different cities, including the city of Sari, they have experienced displacement and leaving their place of residence. Therefore, this research has been done by using ethnographic method and qualitative content analysis with the aim of understanding the contexts, conditions, and experiences of Kolys living in the Nobonyad town about exclusion,. The results of this study show that exclusion of Kolys living in the Nobonyad town is due to two main factors which are different culture and continuous social, economic, political, and legal deprivation. Although each of these factors exacerbates the other, the simultaneous effects of these two factors do not apply to all Kolys. These factors lead to generating fear through othering and generalizing negative imaginations. Overcoming this fear, enables a different set of processes such as rejecting the other, strengthening social capital within the group, reducing exposure and effective out-group relationships, and spatial segregation to take place, which lead to the exclusion of Kolys in various dimensions and domains of everyday life.