چکیده:
بازرسی کالا یکی از موضوعات مهم در حقوق داخلی و حقوق تجارت بینالملل است، به طوری که خریدار اگر بخواهد به عدم مطابقت کالا با قرارداد استناد کند باید اقدام به بازرسی کالا نماید. امروزه شرکتهای بازرسی کالا یکی از اجزاء مهم تجارت جهانی میباشند که از وجود آنها برای کنترل کمیت، کیفیت و بسته بندی کالا و جلوگیری از ورود و صدور کالای نامرغوب استفاده میگردد. کنوانسیون بیع بینالمللی کالا در ماده 38 و 39 اصولی را به ترتیب برای بازرسی کالا و ارسال اخطار عدم انطباق پیش بینی نموده است. بر طبق این اصول خریدار بایستی کالاها را مورد بازرسی قرار داده و چنانجه مطابق با قرارداد نباشد یا مورد ادعای شخص ثالث باشند اقدام به ارسال اخطار عدم انطباق در مهلت متعارف بنماید. وجود بازرسی در جهت حفظ منافع خریدار و جلوگیری از راههای تقلب در تجارت بینالمللی و تایید کالای موضوع قرارداد از همه لحاظ امری ضروری محسوب گردیده است. از آنجا که در قراردادهای بیع بینالمللی اصولا فاصله زیادی بین خریدار و فروشنده وجود دارد، مطلوب است که موضوع بازرسی در این حیطه مطرح گردد. این امر میتواند توسط هر یک از طرفین قرارداد صورت پذیرد، اما با پیشرفت علم و تکنولوژی چنین امری کمتر رخ میدهد. همچنین فن و تخصص خاص و پیشرفتهای لازم بوده که از عهده طرفین خارج است. اگر بازرسی کالا در قرارداد بیع گنجانده شود، اکثرا توسط بازرس مستقل و بر اساس قرارداد جداگانه صورت میپذیرد.
خلاصه ماشینی:
انطباق کالای موضوع معامله با شرایط پیشبینی شده در قرارداد یکی از عناصر اصلی ایفای صحیح تعهدات قراردادی از جانب فروشنده تلقی شده و در صورت غیر منطبق بودن کالا با قرارداد، طرف مقابل از حقوقی برخوردار خواهد بود که لازمه استناد به آن بازرسی کالا و کشف عدم انطباق و ارسال اخطار آن به بایع است.
2ـ4ـ2ـ بازرسی غیرمستقیم توسط شخص ثالث در بند 1 ماده 38 کنوانسیون بیع بینالمللی کالا که مقرر داشته مشتری باید ظرف کوتاهترین مدتی که با توجه به اوضاع و احوال ممکن باشد، کالا را بازرسی یا موجبات بازرسی آن را فراهم نماید، لزومی بر اینکه بازرسی توسط خود شخص صورت گیرد وجود ندارد و آنچه لازم است صرف بازرسی است.
4ـ آثار تلف کالا با ورود خسارت به آن در حین بازرسی یکی از موضوعاتی که در ارتباط با بازرسی کالا نیازمند بازرسی میباشد این است که اگر در نتیجه بازرسی کالا تعدادی از کالای موضوع قرارداد تلف شود یا متحمل خسارت گردد، آیا چنین امری میتواند در امکان استفاده از حق فسخ خریدار یا مطالبه اجرای جایگزین در صورت فراهم بودن شرایط آنها مانعی ایجاد کند یا خیر؟ طرح اسین سؤال از حکم ماده 82 کنوانسیون ناشی میشود که به موجب آن هرگاه برای مشتری اعاده کالا عمدتاً به همان وضعیتی که آنها را دریافت داشته است مقدور نباشد، حق اعلام فسخ یا الزام بایع به تسلیم بدل کالا را از دست خواهد داد.