چکیده:
مهاجرت جوانان روستایی تحصیلکرده به شهر در کنار افزایش میانگین سنی نیروی انسانی شاغل در بخش کشاورزی مشکلاتی هستند که آینده نیروی انسانی شاغل به کشاورزی در روستاها را با چالش مواجه میکنند. مطالعه حاضر به دنبال بررسی عوامل اثرگذار بر انگیزه مهاجرتی جوانان روستایی دارای تحصیلات دانشگاهی کشاورزی بود. تحقیق کاربردی حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیفی- همبستگی انجام گردید و جمعآوری اطلاعات در این تحقیق با استفاده از پرسشنامه انجام گرفت. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات اعضای هیئتعلمی مرتبط تأیید شد. برای تعیین پایایی ابزار تحقیق از پیشآزمون و محاسبه ضریب کرونباخ آلفا (72/0 تا 86/0) استفاده شد. جامعه آماری تحقیق را جامعه دانشجویان روستایی شاغل به تحصیل در رشتههای کشاورزی دانشگاه زنجان در سال تحصیلی 96-97 تشکیل دادند (210= N) که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 132 نفر ب از آنها با روش نمونهگیری طبقهای تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند. نتایج رگرسیون لجستیک نشان داد که هفت متغیر تعداد اعضای خانواده ساکن در شهر، میزان تمایل به زندگی در روستا، میزان رضایت از زندگی، میزان مشارکت در کشاورزی، میزان زمین آبی تحت مالکیت خانواده، امکانات رفاهی و اقتصادی شهر و دشواری ایجاد اشتغال در روستا از مهمترین دلایل در تمایل به مهاجرت دانشجویان شاغل به تحصیل در رشتههای کشاورزی بودند که 3/59 تا 1/72 درصد از تغییرات متغیر تمایل به مهاجرت را تبیین کردند. با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی راهکارهای تقویت اقتصاد روستایی از طریق افزایش تمایل جوانان روستایی برای زندگی و اشتغال در روستا پس از اتمام تحصیلات دانشگاهی در دو عامل تسهیل بازار فروش محصولات و اشتغال در روستا و توسعه سرمایهگذاری دولتی و خصوصی در روستا و کشاورزی خلاصه شدند.
خلاصه ماشینی:
مهاجرت جوانان يکي از مشخصه هاي مهاجرت هاي روستا شهري است که هم در کشورهاي درحال توسعه و هم توسعه يافته مشاهده مي شود ( Mihi-Ramirez and ;٤٩ :٢٠١٦ ,Chen and Liu ٢٠١٤:٥٢٣ ,Kumpilkaite); مهاجرت جوانان روستايي به شهر اغلب با نرخ مشارکت آنها در سطوح آموزش عالي نيز مرتبط مي باشد، به طوري که درصد قابل توجهي از جوانان روستايي پس از اتمام تحصيلات متوسطه وارد دانشگاه شده و به طور طبيعي روستاهاي خود را ترک مي کنند ( Bednarikoa et ٤٣٠ :٢٠١٠ ,.
نتايج تحقيق بزو و هولدب (٢٠١٤) با هدف بررسي علل رها کردن روستا توسط جوانان در اتيوپي نشان داد که محدوديت بازار خريدوفروش زمين و فقدان دسترسي جوانان به زمين کشاورزي از موانع اشتغال جوانان در بخش کشاورزي و رها کردن آن و جستجوي شغل ديگري به جز کشاورزي بود Bezu) and Holden, 2014: 268) شيبوا (٢٠١٢) نشان داد که وضعيت بحراني اجتماعي – اقتصادي در روسيه که منجر به بيکاري ، ناکافي بودن موقعيت هاي شغلي براي جوانان و دسترسي ضعيف به امکانات بهداشتي شده است تأثير منفي بر کيفيت زندگي در مناطق روستايي گذاشته و درنتيجه تمايل به مهاجرت را افزايش داده است .
توزيع فراواني ويژگيهاي فردي پاسخگويان (رجوع شود به تصویر صفحه) ازآنجاکه در اين پژوهش متغير وابسته به صورت اسمي (تصميم به مهاجرت به شهر يا عدم مهاجرت بعد از اتمام تحصيلات دانشگاهي) بود و متغيرهاي مستقل در مقياس مقوله اي و کمي سنجيده شده بودند، براي بررسي عوامل مؤثر بر انگيزه مهاجرتي جوانان روستايي در حال تحصيل در رشته هاي کشاورزي از رگرسيون لجستيک استفاده شد.