چکیده:
عقد مزارعه از جمله عقود مستمر و موقت است، لذا برای صحت آن لازم است مدت آن معین شود، گاهی با وجود تعیین مدت ممکن است در نتیجه رخ دادن قوه قاهره در مدت تعیین شده زرع نرسد و قابل برداشت نشود، در خصوص این حالت مقنن در ماده ٥٤٠ هرگاه عقد مزارعه منقضی شود و اتفاقا زرع نرسیده باشد مزارع »: قانون مدنی بیان میدارد در خصوص حکم .« حق دارد که زراعت را ازاله کند یا آن را با اخذ اجرت المثل ابقاء کند این ماده اختلاف نظر زیادی در بین فقها و حقوقدانان وجود دارد. در پژوهش حاضر سعی شده است ضمن بررسی و نقد نظریات مطرح شده در این مورد، تفسیری بر مبنای اصل حسن نیت ارایه شود. همچنین راه حل حقوقی کشورهای دیگر نظیر مصر و قطر بطور اجمالی مورد بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
تفسير ماده ٥٤٠ قانون مدني با تاکيد بر اصل حسن نيت (بررسي تطبيقي در حقوق کشورهاي اسلامي، فقه اماميه و حقوق ايران ) فرشيد خسروي،١ محمود کهني٢ چکيده عقد مزارعه از جمله عقود مستمر و موقت است ، لـذا بـراي صـحت آن لازم اسـت مـدت آن معين شود، گاهي با وجود تعيين مدت ممکن است در نتيجه رخ دادن قـوه قـاهره در مـدت تعيين شده زرع نرسد و قابل برداشت نشـود، در خصـوص ايـن حالـت مقـنن در مـاده ٥٤٠ قانون مدني بيان ميدارد:«هرگاه عقد مزارعه منقضي شود و اتفاقا زرع نرسـيده باشـد مـزارع حق دارد که زراعت را ازاله کند يا آن را با اخذ اجرت المثل ابقاء کنـد».
با وجود تعيين مـدت ممکـن اسـت در نتيجه رخ دادن قوه قاهره در مدت تعيين شده زرع نرسد و قابل برداشـت نشـود در ايـن فرض طرفين چه اقدامي ميتوانند انجام دهند؟ مقنن در ماده ٥٤٠ قانون مدني در خصـوص اين فرض بيان ميدارد:««هرگاه عقد مزارعه منقضي شود و اتفاقا زرع نرسـيده باشـد مـزارع حق دارد که زراعت را ازاله کند يا آن را با اخذ اجرت المثل ابقاء کنـد».
از طرفي، چنان که برخي نويسندگان نيز متذکر شده اند واژه "اتفاقـا"در مـاده ٥٤٠ به معناي"اگرچه "و حکم ماده از اين جهت عام بوده و شامل هردو صورت خواهد بود»، چنين تفسيري از قيد اتفاقا علاوه بر اينکه با مفهوم ماده ٥٣٦ قانون مدني متعارض اسـت بـا اصل حسن نيت نيز هماهنگ نيست .